Sistemang organo
An sistemang organo (Ingles: organ system) iyo grupo nin mga organo na nagkakasararo para sa paggibo nin saro o mas dakol na paggana. An kada organo igwa nin espesyal na trabaho sa tinanom o sa lawas nin hayop, asin iyo pigbibilog nin mga bistong tisyu.
Mga tinanom
An mga tinanom igwa nin duwang mayor na sistemang organo. An mga baskular na tinanom igwa nin duwang bistong sistemang organo: an sistemang shoot, asin an sistemang gamot. An sistemang shoot iyo pigbibilog nin sanga, dahon, asin mga reproduktibong parte kan tinanom (burak asin bunga). An sistemang shoot harus nagdadakula sa ibabaw kan kadagaan, kun sain ini nagkukua nin liwanag para sa potosintesis. An sistemang gamot, na nagsusuporta sa tinanom asin nagkukua nin tubig asin mga mineral, iyo harus nasa irarom kan kadagaan.[1]
| Sistemang organo | Deskripsyon | Komposisyon na organo |
|---|---|---|
| Sistemang gamot | pagsuporta sa tinanom, nagkukua nin tubig asin mineral, asin nagtatago nin mga karbohidrato | mga gamot |
| Sistemang shoot | sanga sa pagkapot asin pagdirekta kan mga dahon sa saldang pati naman an pagbiyahe kan mga materyal sa tahaw kan mga gamot asin dahon, dahon para sa potosintesis, asin mga burak sa reproduksyon | sanga, dahon, asin burak |
Mga hayop
An ibang mga hayop igwa nin pararehas na sistemang organo sa mga tawo alagad an mga mas simpleng hayop igwa nin mas kadikit na organo sa sistemang organo o mas kadikit na sistemang organo.
Mga tawo
Igwa nin 11 na bistong sistemang organo sa tawo,[2] na nagpoporma sa basehan nin pantawong anatomiya asin pisiyolohiya. An 11 na sistemang organo iyo an sistemang respiratorya, pangtunaw asin ekskretorya, sistemang sirkulatorya, sistemang urinaryo, sistemang integumentaryo, sistemang iskeletal, sistemang muskular, sistemang nerbyoso, asin sistemang reproduktibo.
Igwa nin iba pang sistema sa lawas na bakong sistemang organo. Halimbawa, an sistemang immuno nagpoprotekta sa organismo laban sa impeksyon, pero bako ining sistemang organo huli ta dae ini pigbibilog nin mga organo. An ibang mga organo iyo yaon sa lagpas saro na sistema. Halimbawa, an dungo iyo parehas yaon sa sistemang respiratoryo asin bilang organong pagmati sa sistemang nerbo. An testes asin obaryo iyo parehas na parte kan reproduktibo asin endokrino na mga sistema.
Hilingon man
Toltolan
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.