Әл-Баҡый
Әл-Ба́ҡый (ғәр. البقيع) йәки Йәннәт әл-Ба́ҡый — Мәҙинәләге (Сәғүд Ғәрәбстаны) зыярат. Пәйғәмбәрҙең Ән-Нәбәүи мәсететенән көньяҡ-көнсығышҡа табан урынлашҡан. Зыяратта Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең бик күп туғандары, ансарҙар һәм сәхәбәләр ерләнгән[1].
| Әл-Баҡый | |
| ғәр. مقبرة البقيع | |
| Нигеҙләү датаһы | 622 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |  Сәғүд Ғәрәбстаны |
| Административ-территориаль берәмек | Мәҙинә |
| Тасуирлау биттәре | openstreetmap.org/way/65… |
| Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Категория:Әл-Баҡый зыяратында ерләнгәндәр |
 | |
 Әл-Баҡый Викимилектә | |
Тарихы
Мөхәммәт Пәйғәмбәр 622 йылдың сентябрендә Мәккәнән Мәҙинәгә килгән сағында сәнскәк ҡаплаған ер киҫентеһе була. Ән-Нәбәүи мәсетен төҙөгән мәлдә Мөхәммәт Пәйғәмбәр был ерҙе ике етем балаға инселәп һатып ала. Әл-Баҡыйла беренсе ерләнгән кеше ансар Әсәәд ибн Ҙәрәрә була.
624 йылда Бәҙер һуғышында Рәсүлдең ҡыҙы Руҡая ауырып үлә[2]. Бәҙерҙән ҡайтыуына зыяратта Усман ибн Мәзүн ерләнә[3].
Өсөнсө хаҡ хәлифә Усман ибн Әффан башта әл-Баҡый эргәһендәге йәһүд зыяратына ҡуйылған була. Өмәүиҙәр хәлифәһе Мүәвиә I ике зыяратты ҡушырға һәм Усмандың ҡәбере өҫтөнә яңы көмбәҙ ҡуйырға ҡуша.
1925 йылда король Ғабдул-Әзиз ибн Сәғүд бойороғо менән зыяраттағы барлыҡ кәшәнәләр алып ташлана[4].
Зыяратта ерләнгән билдәле кешеләр
- Ғәббәс ибн Ғәбдел-Моталлип — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең туғаны.
- Ғәйшә бинт Әбү Бәкер — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең өсөнсө хәләл ефете, беренсе хаҡ хәлифә Әбү Бәкер ҡыҙы.
- Сафия бинт Һүәй — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең хәләл ефете, Бәнү Нәдир ҡәбиләһенән.
- Хәсән ибн Али — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең ейәне.
- Зәйн әл-Ғәбидин — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең бүләһе, дүртенсе шиғый имамы.
- Мөхәммәт әл-Бәкир — бишенсе шиғый имамы.
- Йәфәр (Джәфәр) әс-Садиҡ]] — алтынсы шиғый имамы, имам әш-Шәфиғи, Мәлик ибн Әнәс һәм Әхмәт ибн Хәнбәлдең уҡытыусыһы.
- Әнәс ибн Мәлик — мәлики мәҙһәбкә нигеҙ һалыусы[5].
- Имам Шамил — Дағстандың һәм Чечняның имамы[6].
.jpg)
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Bahramian, Ali and Gholami, Rahim, «al-Baqīʿ», Encyclopaedia Islamica, Editors-in-Chief: Wilferd Madelung and, Farhad Daftary.
- Bakrī, Muḥammad Anwar and Ṭāhā, Ḥatim ʿUmar, Baqīʿ al-Gharqad (Medina, 1424/2004)
- Burton, Richard F., Personal Narrative of a Pilgrimage to Al-Madinah and Meccah, ed. Isabel Burton (London, 1865)
- Ende, Werner, ‘Steine des Anstoßes. Das Mausoleum der Ahl al-bayt in Medina’, in Differenz und Dynamik. Festschrift für Heinz Halm zum 70. Geburtstag, ed. Hinrich Biesterfeld and Verena Klemm (Würzburg, 2012), pp. 181—200
- Hājarī, Yūsuf, al-Baqīʿ (Beirut, 1411/1991)
- al-Madanī (al-Afandī), ʿAlī b. Mūsā, ‘Waṣf al-Madīna al-munawwara’, in Rasāʾil fī taʾrīkh al-Madīna al-munawwara, ed. Ḥamad Jāsir (Riyadh, n.d.), pp. 6-22
- Rutter, Eldon, The Holy Cities (London, 1928)
- al-Shīrāzī, Muḥammad, al-Baqīʿ al-gharqad (Beirut, 1999)
- Baḳīʿ al-G̲h̲arḳad / Wensinck, A.J. and Bazmee Ansari, A.S. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)