Тәртешкә
Тәртешкә — аш-һыу әҙерләү ҡоралы, тимерҙән йәки утҡа бирешмәй торған башҡа берәй материалдан эшләнелгән ҡулайлама.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Fireplace_poker.jpg/80px-Fireplace_poker.jpg)
Мейестә йә сыуалда янған күмерҙе тартыу, торонбаш ҡағаштырыу өсөн ҡулланыла. Ғәҙәттә осо тура мөйөшләп, яҫмаҡлап тапап бөгөлгән тимер таяҡтан эшләйҙәр. Болғауыс, киҫәү ағасы тигән атамаһы ла бар.Киҫәү ағасы — һабы ағастан эшләнә, һап өлөшө көпшәләп тимерҙән эшләнгән ырғаҡҡа кейҙерәләр.Урыҫ халҡында тәртешкәгә ҡыҫтырып сыраҡ та яндырғандар.
«Тәртешкә» мыҫҡыл һүҙе булараҡ та ҡулланылған: тәртешкә аяҡ. Һәлкәүерәк кешене тәртешкә йотҡан тип тә мыҫҡыллағандар. Тәртешкәңде ал — аяғыңды ал.
Бөгөнгө ҡулланылышы
Тәртешкә бөгөнгәсә ҡулланыла, уны ҡала йорттарында ла күрергә мөмкин, сөнки сыуал (камин) көнкүрештә модаға инде. Тәртешкәне матурлап, төрлөсә һырлап, биҙәкләп, интерьерҙың бер биҙәге итеп тә ҡулланалар.[1]
Тәртешкә әҙәбиәттә һәм мифологияла
![]() | Һоҙғаҡҡа тәртешкә менән һуғып, бүре ҡыуған булабыҙ — үҙебеҙ ҡурҡабыҙ. Нажия Игеҙйәнова, "Саша","Башҡортостан ҡыҙы" ) | ![]() |
![]() | мифологизированный предмет; участвует в отгонной магии Ф.Ғ.Хисаметдинова: Тәртешкә. Кочерга ) | ![]() |
Әҙәбиәт
- Ф. Г. Хисамитдинова. Мифологический словарь башкирского языка[2].
- Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлеге — Мәскәү, 1993, 2-се том. — 449 б.
- Игеҙйәнова Н. Саша — Башҡортостан ҡыҙы 2010, № 12,
Ҡарағыҙ
- Һоҙғаҡ
- Табатотҡос
Һылтанмалар
![]() | Был ҡорал йәки яйланма тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |