Милләт

Милләт — кешенең ниндәйҙер билдәле бер милләткә йәки айырым милли дәүләткә ҡарауы^[1][2].

Милләт

Милләт Викимилектә

Милләт төшөнсәһе күп осраҡта айырым кеше һәм дәүләт араһында хоҡуҡи мөнәсәбәттәр сифатында билдәләнә; кешеләрҙең билдәле гражданлыҡҡа эйә булыуы. Милләт кешегә дәүләт тарафынан дәүләт юрисдикцияһын һәм яҡлауын бирә. Хоҡуҡтар һәм бурыстар һәр дәүләттә айырым билдәләнә. Элекке совет илдәрендә милләт төшөнсәһе күпселек осраҡта тәүге билдәләмәһенән башҡасараҡ төшөнсәгә эйә — кешенең билдәле бер этник берлеккә ҡарауын белдерә.

Йола һәм халыҡ-ара конвенция буйынса, һәр дәүләт кем уның гражданы булыуын билдәләргә хоҡуҡлы. Бындай билдәләмәләр гражданлыҡ тураһындағы ҡануниәттең бер өлөшө булып тора. Ҡайһы бер осраҡта гражданлыҡты билдәләү асыҡ халыҡ-ара хоҡуҡтар менән, мәҫәлән, апатрид тураһында килешеү һәм Гражданлыҡ тураһында Европа конвенцияһы менән көйләнә.

Милләттәр һүҙе ҡайһы берҙә мәҙәни-этник төркөмдө — бер үк этник оҡшашлыҡҡа, телгә, мәҙәниәткә, шәжәрәгә, тарихҡа һәм башҡаларға эйә булған кешеләр төркөмөн билдәләү өсөн ҡулланыла. Милләтең был билдәләмәһе сәйәси сиктәр йәки паспортҡа эйә булыу менән билдләнмәй һәм үҙ эсенә илдәрҙә айырым бойондороҡһоҙ милли дәүләте булмаған кешеләрҙе ала (мәҫәлән, арамейҙар, шотландтар, валлийҙар, инглиздәр, басктар, каталондар, курдтар, белудждар, бәшнәктәр, кашмирҙар, фәләстанлылар, инуиттар, копттар маориҙар, сикхтар, секейҙар һәм зулустар).

Шулай уҡ айырым кешеләр дәүләткә ниндәйҙер власть биргән автономиялы статусҡа эйә граждандар төркөмө тип атала ала.

СССР Юғары Советының Милләттәр Советы атамаһында милләттәр төшөнсәһе палатаға үҙ вәкилдәрен һайлаған милли территориаль берәмектәр (союздаш республикалар, автономиялы республикалар, автономиялы өлкәләр, автономиялы округы) мәғәнәһендә, йәғни заманса Европала ҡулланылған мәғәнәһенә яҡын.

Юридик яҡтан нығытылған милләт иммиграция ваҡытында бик йыш тейешле гражданлыҡ алыу өҫтөнлөгө бирә: немец — Германияла, йәһүдтәр — Израилдә, финдар — Финляндияла, поляктар — Польшала һәм башҡалар.