Маскат
Маска́т (ғәр. مسقط) — Омандың баш ҡалаһы һәм иң эре ҡалаһы. Маскат губернаторлығы үҙәге. Һинд океанының Оман ҡултығы яр буйындағы порт.
Ҡала
Картаны асырға/йәшерергә |
Халҡы — 650 мең кеше (2005 йыл).
География
Маскаттың ҡала яны менән бергә территорияһы Баш ҡала районы тип атала, уның майҙаны яҡынса 1500 км².
Климат
| Маскат климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрһәткес | Ғин. | Фев. | Март | Апр. | Май | Июнь | Июль | Авг. | Сен. | Окт. | Нояб. | Дек. | Йыл |
| Абсолют максимум, °C | 34,2 | 37,0 | 41,4 | 44,0 | 47,0 | 48,3 | 49,2 | 46,8 | 43,6 | 42,0 | 37,8 | 33,0 | 49,2 |
| Уртаса максимум, °C | 25,5 | 26,1 | 29,8 | 34,7 | 39,5 | 40,4 | 38,6 | 36,2 | 36,3 | 35,0 | 30,5 | 27,1 | 33,3 |
| Уртаса температура, °C | 21,3 | 21,9 | 25,2 | 29,8 | 34,2 | 35,2 | 34,3 | 32,0 | 31,4 | 29,7 | 25,7 | 22,6 | 28,6 |
| Уртаса минимум, °C | 17,3 | 17,6 | 20,7 | 24,7 | 29,1 | 30,6 | 30,4 | 28,4 | 27,5 | 24,9 | 20,9 | 18,9 | 24,2 |
| Абсолют минимум, °C | 11,5 | 12,5 | 14,4 | 17,5 | 19,6 | 24,5 | 25,0 | 23,3 | 23,0 | 17,5 | 14,3 | 14,4 | 11,5 |
| Яуым-төшөм нормаһы, мм | 12,8 | 24,5 | 15,9 | 17,1 | 7,0 | 0,9 | 0,2 | 0,8 | 0,0 | 1,8 | 6,8 | 13,3 | 101,1 |
| Сығанаҡ: NOAA | |||||||||||||
Тарих
Борон ҡала «Ладан юлы»нда[1] урынлашҡан бәләкәй торама булған. XVI быуатта португалдар тарафынан баҫып алына. 1649 йылда ҡалаға Оман ғәрәп шәйехе хужа була һәм уға баш ҡала статусын бирә. Оман хакимдарының биләмәләре көньяҡҡа ҡарай Мозамбикка тиклем һуҙылған булған, ил ҡолдар һатыу менән байыған.
1803 йылда Оман солтаны ваххабиттар һөжүмен кире ҡаға. XIX быуат уртаһына ҡарай ҡолдар менән сауҙа итеү тыйыла, ҡала бөлгөндөккә төшә, ә солтан үҙенең баш ҡалаһын Занзибар утрауына күсерә.
Иҡтисад
1970 йылдан Оманда модернизация башланғас, Маскатта инфраструктура һәм урбанизация йылдам үҫешә бара. Эргә тирәләге торамалар аҡрынлап мегаполис составына керәләр.
Ҡаланың үҙәк өлөшөн өс төркөмгә бүлергә мөмкин:
- Көнбайыш Маскат: Әл-Сиб, Удхайаба, Баушер, Әл-Губра һәм Гала;
- Үҙәк Маскат: Әл-Хувэйр, Мединат Солтан Ҡабус, Шаты-аль-Курм, Курм һәм Рас-аль-Хамра;
- Восточный Маскат: Вуттайя, Руви, Матрах, Кальбух, Старый Маскат, Сидаб и Аль-Бустан.
Транспорт
- Маскат халыҡ-ара аэропорты
- Маскат диңгеҙ порты
Иҫтәлекле урындар
- Солтан Кабус мәсете — ҡаланың төп мәсете.
Туғандаш-ҡалалар
Акхисар, Төркиә
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Густерин П. В. Города Арабского Востока. — М.: Восток—Запад, 2007. — 352 с. — (Энциклопедический справочник). — 2000 экз. — ISBN 978-5-478-00729-4.