Ерекле һыуһаҡлағысы

Һыуһаҡлағыстың атамаһы Яйыҡ йылғаһы ҡушылдығы Ерекле йылғаһы исеменән алынған^[1].

Ерекле һыуһаҡлағысы 1957—1958 йылдарҙа гидроузел быуаһы ярҙамында барлыҡҡа килә. Һыуһаҡлағыста — гидроэлектростанция, һуңғараҡ Ерекле ГРЭС-ы төҙөлә^[2].Һыуһаҡлағыс элекке Ерекле тарлауығында төҙөлә; урта һәм түбән өлөштәрендә тәрән һыулы тау күленән ғибәрәт, күл ярҙары ҡаялы, ҡултыҡтары бик күп. Ҡултыҡтарҙың иң эреләре — Таналыҡ һәм Һөйөндөк, улар ошо уҡ исемле Урал ҡушылдыҡтары (Таналыҡ, Һөйөндөк) тамаҡтарында барлыҡҡа килгән^[2].

Рәсәйҙәге күп кенә һыуһаҡлағыстарынан айырмалы рәүештә Ерекле һыуһаҡлағысы ике экологик үҙенсәлеге менән айырылып тора. Беренсенән, уртаса һыу кимәленең тирбәлеүе яҡынса 3 метр тәшкил итә һәм барыһы майҙан үҙәге 19 %-ҡа ғына кибә (сағыштырыу өсөн: Кама һыуһаҡлағысында йыл һайын — 66 %). Икенсенән, Ерекле һыуһаҡлағысында суднолар һәм һал ағыҙыу өсөн шлюздар юҡ. Былар барыһы ла һыу ятҡылығының экосистемаһына зарар килтермәүгә булышлыҡ итә^[2].Шулай уҡ Ерекле һыуһаҡлағысы үҙенең һыу таҙалығы менән айырыла: йәй көндәрендә — 6 метрға, ҡышҡыһын — 9,5 метрға тиклем.

Ихтиофаунаһы балыҡтың 36 төрөн һәм төрсәһен тәшкил итә. Балыҡ тотоу промыслаһы менән «Волна» балыҡ хужалығы шөғөлләнә. Балыҡ үрсетеү менән Ерекле ыуылдырыҡ үрсетеү хужалығы һәм балыҡ питомниктары булыша. 1950-се йылдарҙа гидроузел эргәһендә Ерекле ҡасабаһы төҙөлә ә ГРЭс эргәһендә — ҡала тибандағы Энергетик ҡасабаһы^[2].

Ерекле һыуһаҡлағысы Яйыҡ йылғаһының Ырымбур өлкәһендә аҡҡан өлөшөндә төҙөлгән. Уны төҙөр өсөн Ерекле үҙәненән 22 тораҡ пункт күсереп ултыртылған.

• Оҙонлоғо 70 км
• Киңлеге 8 км
• Майҙаны 260 км²
• Күләме3,257 км³
• Иң тәрән урыны 34 метр
• Уртаса тәрәнлеге 12,7 м
• Уға ҡойған йылғалар Һөйөндөк, Таналыҡ, Сосновка һәм башҡалар
• Ағып сыға — Яйыҡ йылғаһы^[3]

Һыуһаҡлағыс Яйыҡ йылғаһының ағымын көйләү һәм сәнәғәт предприятиеларын, тораҡ пункттарын һыу менән ышаныслы тәьмин итеү маҡсатында төҙөлә.

Ерекле һыуһаҡлағысы Көньяҡ Уралдағы иң ҙур шундай ҡоролма булып тора^[4].

Ириклинское водохранилище