Банска-Бистрица
Банска-Бистрица (словак. Banská Bystrica, мадьярса Besztercebánya, нем. Neusohl) — үҙәк Словакияның ҡалаһы, Банскобистрицкий крайының үҙәге, Зволенский соҡоронда урынлашҡан. Халыҡ — 83 меңгә яҡын кеше.
Тарих
Банска-Бистрица башта бәләкәй генә словак ауылы була. XIII быуатта бында немец колонистарының бер нисә тиҫтә ғаиләһе күсеп килә һәм ауыл тиҙ үҫә башлай. 1255 йылда венгр короле Бела IV ауылға ҡала биләмәһе хоҡуғы бирә. Урта быуаттарҙа Банска- Бистрица Венгр короллегенең мөһим сәнәғәт һәм сауҙа үҙәге була.
1944 йылдың авгусында ҡала немец оккупанттарына ҡаршы Словак милли ихтилалы үҙәге була. Банск-Бистрицала ихтилалдың штабы була. Ихтилал баҫтырылғанда ҡаланы немец ғәскәрҙәре яңынан баҫып ала. Банск-Быстрица 1945 йылдың 25 мартында совет ғәскәрҙәренең 2-се Украин фронты тарафынан азат ителә.
Хәҙер Банск-Бистрица — Үҙәк Словакияның рәсми булмаған баш ҡалаһы.
Иҫтәлекле урындары
- Ҡала ҡәлғәһе
- Словак Күтәрелеш майҙаны ансамблек
- Костелдар һәм күп һанлы һарайҙар
- Словак Ихтилалы музейык
- Совет армияһы яугирҙары монументы (архитекторы — С. Вайнштейн)
Ҡала менән бәйле кешеләр
- Мартин Бабьяк — словак опера йырсыһы (баритон).
- Скутецкий домино — словак рәссамы.
- Анастасия Кузьмина — биатлонсы, өс тапҡыр Олимпия чемпионы.
- Вешшеленье, Ференц — венгр венгр хәрби етәксеһе.
- Матей Фабер (1587—1653) — дин яҙыусыһы, иезуит, католиктар руханийы.
- Роланд Якоби (1893—1951) — өҫтәл теннисы буйынса венгр уйынсыһы, өҫтәл теннисы буйынса донъя тарихында тәүгә чемпион.
Туғанлашҡан ҡалалары
Рәсәй Федерацияһы: Тула
Сербия: Ковачица, Вршац
АҠШ: Чарлстон
Шулай уҡ ҡарағыҙ
- Зволен (өлкә)
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Банская Быстрица // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
Һылтанмалар
banskabystrica.sk — Банска-Бистрица рәсми сайты