ایمام علی
ایمام علی ابن ابیطالب شیعه موسلمانلارینین ایلک(بیرینجی) ایمامی و سوننی موسلمانلارینین دؤردونجو خلیفهسیدیر. اوْنون آتاسی ابوطالب، نئچه ایل حضرت محمد (ص)دن موحافیظه ائتمیشدیر.خصوصاً شیعه قایناقلاری باشدا اوْلماقلا ایسلامی قایناقلارا گؤره علی کعبه ده دۆنیایا گلهن تکجه شخصدیر.
علی ابن ابیطالب | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
شیعهلرین بیرینجی ایمامی | |||||
شاهلیق | ۶۳۲–۶۶۱ | ||||
واریث | حسن بن علی | ||||
Asas/Wasih of Shia Islam (Musta'li Ismaili view) | |||||
واریث | حسن بن علی (۲ اینجی ایمام) | ||||
رشیدی خیلافتینین ۴انجو خلیفهسی (سونیلر باخ) | |||||
شاهلیق | ۶۵۶–۶۶۱ | ||||
قاباقکی | عثمان ابن عفان | ||||
واریث | حسن بن علی | ||||
دوغوم | ۱۳ رجب هیجرتدن قاباق (۱۵ سپتامبر میلاددان سونرا ۶۰۱) کعبه، مکه، حجاز، عربیستان یاریم آداسی[۱] | ||||
اولوم | ۲۱ رمضان ۴۰ قمری (۲۹ ژانویه ۶۶۱) (یاش ۵۹)[۲][۳] کوفه، عراق | ||||
دفن | ایمام علی مسجیدی، نجف، عراق | ||||
آروادلاری |
| ||||
اوشاقلار |
| ||||
| |||||
Tribe | قریش (بنی هاشم) | ||||
آتا | ابوطالب ابن عبدالمطلب | ||||
آنا | فاطمه بنت اسد | ||||
دین | ایسلام |
![]() | |
تشیع پوْرتالی | |
---|---|
اینانلار | |
فروع | ناماز • اوروج • خمس • زکات • حج • جیهاد • امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
شیعه | مهدویت: غیبت (غیبت صغری، غیبت کبرا)، انتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • دینی مرجعلیگی، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی |
شخصیتلر | |
اوندورد معصوم | محمد • علی ابن ابیطالب • فاطمه الزهرا • حسن ابن علی • حسین ابن علی • ایمام سجاد • محمد بن علی • ایمام صادق • ایمام کاظم • ایمام رضا (ع) • ایمام جواد (ع) (تقی) • علی النقی (امام هادی) (نقی) • ایمام عسکری (ع) (عسکری) • حضرت مهدی |
صحابه | سلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابیطالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابنعباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه |
رجال و علما | کشتهشدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید |
موحتشم یئرلر | |
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیت المقدس و مسجد الاقصی • نجف، حرم علی بن ابیطالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا دمشق و زینب • قوم و حرم فاطمه معصومه • شیراز و شاهچراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلالالدین اشرف • رئی و حرم شاه عبدالعظیم مسجید • امامزاده • حسینیه | |
موقدس گؤنلر | |
اوروج بایرامی • قوربان بایرامی • غدیر خم • موحررم، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه | |
رویدادلار | |
موباهیله • غدیر خم • سقیفه بنیساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • عثمان بن عفان • جمل دؤیوشو • نبرد صفین • نبرد نهروان • کربلا دؤیوشو • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر • شیعهکُشی | |
کیتابلار | |
قورآن • نهجالبلاغه • صحیفه سجادیه کتب اربعه: الاستبصار • الکافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه مصحف فاطمه • مصحف علی • اسرار آل محمد وسائلالشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیحالجنان تفسیر مجمعالبیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه | |
بوداقلار | |
اونایکی ایماملی (اثنیعشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه | |
اجتیهاد قایناقلاری | |
قورآن • حدیث • عقل • اجماع | |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Al%C4%AB.png/220px-Al%C4%AB.png)
علی محمددن سوْنرا مدینه یه کؤچموشدور. اوْرادا علی محمدین قیزی فاطمه الزهرا ایله عائله حیاتی قۇرموشدور. ۶۶۱-جی ایلده کوفه مسجیدینده سو-قصد نتیجهسینده اؤلدورولموشدور.
ایسلام مدنیتینده علینین اؤزونمخصوص یئری واردیر. بئله کی، اوْ ایسلامدا مودریکلیک، دوروستلوک، ایگیدلیک، حؤرمت و ... رمزیدیر. خصوصاً تصوفده علی تفسیر، فیقه و دینی فیکیر ساحهلرینده ان یۆکسک شخص حساب اوْلونور و اوْ محمدین نسلینین داوامچیسی کیمی قبول ائدیلیر.
حیاتی
هز. علی "آمول-فیل"-این (فیل ایلینین) اوتوزونجو ایلینده (هیجرتدن ایگیرمی اوچ ایل اول) رجب آيینین 13-او کبه ائوینده دونيايا گؤز آچمیشدیر. آتاسی ابو طالب، آناسی فاطمه بینت اسد اولموشدور. هیجرتین 40-جی ایلی رامازان آيینین 21-ده کوفه شهرینده شهادته قوووشموشدور. مزاری نجف شهریندهدیر.
هز. علینین بئستدن (محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرلیيه سئچیلمزدن) اون ایل قاباق دونيايا گلمهسینی، ایسلامی حادثهلرده پئیغمبرله (س) چیگین-چیگینه اولماسینی و او حضرتین وفاتیندان سونرا 30 ایل ياشاماسینی نظره آلماقلا اونون (هز.علینین) 63 ایللیک عومرونو بئش حیصهيه بؤلمک اولار:
توللوددن پئیغمبرین(س) بئستینه قدر
علینین(ع) دونيايا گلمهسیندن حضرت محمّدین (س) بئستینه (پئیغمبرلیيه سئچیلمهسینه) قدر يوخاریدا قئيد ائتدیک کی، اگر علینین(ع) عومرونو بئش حیصهيه بؤلسک بیرینجی حیصه او حضرتین توللودوندن پئیغمبرین(س) بئستینه قدرکی دؤورو ایحاطه ائدهجک. علینین عومرونون بۇ حیصهسی اون ایلدن چوخ دئيیل. چونکی هز. علی(ع) دوغولاندا پئیغمبرین(س) آرتیق اوتوز ياشی وار ایدی و او، پئیغمبرلیيه قیرخ ياشیندا اولارکن يئتیشمیشدیر. دئمهلی، محمّد پئیغمبر(س) محمّد پئیغمبر(س)سئچیلرکن علینین(ع) جمعی اون ياشی وار ایدی..
علی (ع)، محمّد پئیغمبر(ص)قوجاغیندا
علی(ع) عومرونون حساس اولان روحی و فیزیکی جهتدن فورمالاشما دؤورونو محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرین ائوینده و اونون تعلیم-تربیيهسی آلتیندا کئچیرمیشدیر. ایسلام تاریخچیلری بۇ بارهده يازیرلار: "بیر ایل مککهده آجلیق اوز وئرمیشدی. بو زامان پئیغمبرین عمیسی ابو طالب بؤيوک بیر عائلهيه باشچیلیق ائدیردی. اونلاری چوخ چتینلیکله دولاندیریردی. محمّد پئیغمبر(س) بنی-هاشیم طایفهسینین وارلیلاریندان اولان دیگر عمیسی عباسا تکلیف ائتدی کی، ابوتعلیبین دولانیشیغینا کؤمک ائتمک مقصدیله گئدیب هرمیز اونون بیر اوشاغینی گؤتوروب اؤز ائویمیزده ساخلاياق. عباس پئیغمبرین(س) بو تکلیفی ایله راضیلاشدی. بئلهلیکله ده، عباس جعفری، محمّد پئیغمبر(س) ایسه علینی اؤز اؤهدهسینه گؤتوروب اؤز ائولرینه آپاردیلار. علی محمّد پئیغمبر(س) محمّد پئیغمبر(س)سئچیلنهدک اونون ائوینده قالدی. محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرلیيه سئچیلدیکدن درحال سونرا علی اونون پئیغمبرلیگینی تسدیق ائدیب اونون آردیجیلی اولدو." محمّد پئیغمبر(س) اؤز اوشاقلیق ایللرینی باباسی عبدول موتللیبین وفاتیندان سونرا عمیسی ابوتعلیبین ائوینده کئچیرتدیگینه گؤره ایستهيیردی کی، بؤيودوکدن سونرا ابوتعلیبین اوشاقلاریندان بیرینی اؤز اؤهدهلیگینه گؤتورسون. بئلهلیکله ده، عمیسی ابوتعلیبین و فاطمه اسد قیزینین اونون اۆچون چکدیکلری اذیتلرین عوضینی چیخسین. ابوتعلیبین اوشاقلاری آراسیندا علینی پئیغمبرین(س) گؤزو توتموشدو.
بئستدن پئیغمبرین(س) مدینهيه هیجرتینهدک
هز. علینین عومرونون ایکینجی حیصهسینی بئستدن مدینهيه هیجرته قدرکی دؤور تشکیل ائدیر. بۇ حیصه 13 ایلدن عبارتدیر. هز. علینین ایسلامین دیرچهلیشی يولوندا گؤستردیگی بیر سیرا شجاعتلر و خیدمتلر بۇ حیصهيه عایددیر. پئیغمبرین (س) دعوتینی اوللر حیات يولداشی خدیجهدن باشقا علی قبول ائتمیشدیر.
شکیللر
قایناقلار
کیتاب تانیتیمی
- Al-Bukhari, Muhammad. Sahih Bukhari, Book 4, 5, 8.
- Ali ibn Abi Talib (1984). Nahj al-Balagha (Peak of Eloquence), compiled by ash-Sharif ar-Radi. Alhoda UK. ISBN 978-0-940368-43-9.
- Ali ibn al-Athir. In his Biography, vol 2.
- Ibn Taymiyyah, Taqi ad-Din Ahmad. Minhaj as-Sunnah an-Nabawiyyah. (In Arabic)
- Muslim ibn al-Hajjaj. Sahih Muslim, Book 19, 31.
- Fatima as a Motif of Contention and Suffering in Islamic Sources (2013). یوْخلانیلیب2021-02-03.
Secondary sources
- Books
- Abdul Rauf, Muhammad; Seyyed Hossein Nasr (1996). Imam 'Ali ibn Abi Talib: The First Intellectual Muslim Thinker. Al Saadawi Publications. ISBN 978-1-881963-49-3.
- Al-Tabari, Muhammad ibn Jarir. History of the Prophets and Kings, translation and commentary issued in multiple volumes 1987 to 1996. SUNY Press. volumes 6–17 are relevant.
- Cleary, Thomas (1996). Living and Dying with Grace: Counsels of Hadrat Ali. Shambhala Publications, Incorporated. ISBN 978-1-57062-211-3.
- Corn, Patricia (2005). Medieval Islamic Political Thought. Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-2194-1.
- Gordagh, George (1956). Ali, The Voice of Human Justice. ISBN 978-0-941724-24-1.(in Arabic)
- Kattani, Sulayman (1983). Imam 'Ali: Source of Light, Wisdom and Might, translation by I.K.A. Howard. Muhammadi Trust of Great Britain and Northern Ireland. ISBN 978-0-9506986-6-3.
- Khatab, Amal (1996). Battles of Badr and Uhud. Ta-Ha Publishers. ISBN 978-1-897940-39-6.
- Lakhani, M. Ali; Reza Shah-Kazemi; Leonard Lewisohn (2007). The Sacred Foundations of Justice in Islam: The Teachings of Ali Ibn Abi Talib, Contributor Dr Seyyed Hossein Nasr. World Wisdom, Inc. ISBN 978-1-933316-26-0.
- Wilferd Madelung (15 October 1998), The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-64696-3
- Motahhari, Morteza (1997). Glimpses of the Nahj Al-Balaghah, translated by Ali Quli Qara'i. Islamic Culture and Relations Organisation. ISBN 978-964-472-071-0.
- Motahhari, Morteza (1981). Polarization Around the Character of 'Ali ibn Abi Talib. World Organization for Islamic Services, Tehran. 11 اوْکتوبر 2007-ده اوریجنال-دن آرشیولشدیریلمیشدیر.
- Rogerson, Barnaby (4 November 2010), The Heirs of the Prophet Muhammad: And the Roots of the Sunni-Shia Schism, Little, Brown Book Group, ISBN 978-0-7481-2470-1
- Rogerson, Barnaby (2008), The Heirs of Muhammad: Islam's First Century and the Origins of the Sunni-Shia Split, Overlook, ISBN 978-1-59020-022-3
- Shah-Kazemi, Reza (2007). Justice and Remembrance: Introducing the Spirituality of Imam Ali. I.B.Tauris. ISBN 978-1-84511-526-5.
- Encyclopedia
- Fitzpatrick, Coeli; Walker, Adam Hani (25 April 2014). Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-178-9 – via Google Books.
- Encyclopaedia of Islam Online. Brill. 2004. ISSN 1573-3912. E-.
{{cite encyclopedia}}
: Missing or empty|title=
(کؤمک) - Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica, Inc.
{{cite encyclopedia}}
: Missing or empty|title=
(کؤمک) - Martin, Richard C. (2004). "Encyclopedia of Islam and the Muslim World: A-L". Encyclopaedia of Islam and the Muslim world; vol.1. Macmillan. ISBN 978-0-02-865604-5.
- Encyclopædia Iranica. Center for Iranian Studies, Columbia University. ISBN 978-1-56859-050-9.
{{cite encyclopedia}}
: Missing or empty|title=
(کؤمک) - Meri, Josef W.; Jere L. Bacharach (2006). "Medieval Islamic Civilization: A-K, index". Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-96691-7.
- Jones, Lindsay (2004). Encyclopedia of Religion. Gale Group. ISBN 978-0-02-865733-2 https://archive.org/details/encyclopediaofre0000unse_v8f2.
{{cite encyclopedia}}
: Missing or empty|title=
(کؤمک)
آرتیق اوخو
ائشیک باغلانتیلار
شیعه بیوقرافیسی
- The Life of the Commander of the Faithful Ali Ibn Abu Talib (as) [دائمی اولو باغلانتیلی] by Shaykh Mufid in Kitab al-Irshad
- Website devoted to the Life of Imam Ali ibn Abi Talib
- A Biographical Profile of Imam Ali Archived 2018-09-09 at the Wayback Machine. by Syed Muhammad Askari Jafari
- Online Biography by Witness-Pioneer
سوزلر
- A Website featuring validated/referenced quotes of Imam Ali ibn Abi Talib
- "Shadow of the Sun" published on first Shia Imam, a collection of 110 hadiths from Prophet (s) concerning the character of Ali.
Ali Cadet branch of the قریش دوغوم: 15 September 601 اؤلوم: 29 January 661 | ||
شیعه | ||
---|---|---|
قاباقکی محمد as Final prophet | اون ایکی ایمامزیدیه Imamکیسانیلر ImamBatini Isma'ili Imam 632–661 | سونراکی حسن ابن علی as Imam |
Asās/Wāsihin مُستعلیه ایسماعیلیه 632–661 | ||
نزاریه Isma'ili Imam 632–661 | سونراکی حسن ابن علی as Mustawda | |
سونراکی حسین ابن علی as Imam | ||
Political offices | ||
قاباقکی محمد | — TITULAR — Successor to Muhammad 632–656 | Election to Caliphate |
قاباقکی عثمان بن عفان | راشدین خلیفهلری 656–661 | سونراکی حسن ابن علی |
Tribal titles | ||
قاباقکی Abbas ibn Abd al-Muttalib | Chief of بنی هاشم 653–661 | سونراکی ? |