MKUltra layihəsi
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/DeclassifiedMKULTRA.jpg/220px-DeclassifiedMKULTRA.jpg)
MKUltra layihəsi (ing. Project MKULTRA) və ya Monarx layihəsi (ing. Project Monarch) — ABŞ-nin Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin gizli proqramının məxfi layihəsinin kod adıdır. Layihənin məqsədi şüurun idarə edilməsi vasitələrini, məsələn agentlərin verbovkası və dindirmələr zamanı informasiya çıxarmaqda psixotron kimyəvi vasitələrin insana təsirinin nəticələrini öyrənmək idi.[1]
Proqram 1950-ci illərin əvvəlindən 60-ı illərin sonuna kimi açıq, sonra isə gizli fəaliyyət göstərib.[2] Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi bilərəkdən 1973-cü ildə MK-ULTRA layihəsinin əsas fayllarını məhv etdi.[3] Bu da 1975-ci ildə Amerika Konqresinə təcrübənin fəaliyytini öyrənmək işində əngəl yaratdı.[4] Təcrübə altında olanlara kimyəvi maddə yeridilir və elektrik cərəyanı vasitəsilə komatoz vəziyyətə çatdırılandan sonra maqnit lentini dinləməyə məcbur edilirdi. Səs yazısında sadə komandalar dəfələrlə təkrar edilirdi. Məqsəd yaddaşın tam pozulması üzullarını kəşf etmək və şəxsiyyətin tam dəyişdirilməsi məsələsində irəliləyiş əldə etmək idi. Təcrübəni Allan Memorial İnstitutuna çox da böyük olmayan nasazlıqlarla, məsələn nevroz, ya da doğuşdan sonrakı depressiya kimi şikayəti olanlar üzərində qoyulurdu.[5]
Məsələnin ictimailəşməsindən sonra yaranmış skandal parlament tədqiqatı aparmağa və sonunda insan üzərində aparılan hər hansı təcrübənin yazılı razılıq ilə alınmasına dair qanun qəbul edilməsinə təkan verdi.
Zəmin
mənbəni redaktə et![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Mkultra-lsd-doc.jpg/220px-Mkultra-lsd-doc.jpg)
Qabaqcıl təcrübələr
mənbəni redaktə etMKUltra
mənbəni redaktə etMəqsədlər
mənbəni redaktə etİnsanlardan daha çox informasiya almaq üçün insan beyninə müxtəlif maddələrin təsir edilməsi öyrənilirdi. Layihədə əsasən, aşağıdakılar tədqiq edilirdi:
- Yaddaş diskreditasiyası
- Yaddaşın iflası
- Seksual vərdişlərin dəyişilməsi
- İnformasiyanın metodu
- İnsanlarda asılılıq hissi yaratmaq
Təcrübələr
mənbəni redaktə etNarkotiklər
mənbəni redaktə etDigər narkotiklər
mənbəni redaktə etElektronika
mənbəni redaktə etHipnoz
mənbəni redaktə etKanadada təcrübələr
mənbəni redaktə etAşkarlanma
mənbəni redaktə et1984 ABŞ Hesablama Palatasının reportu
mənbəni redaktə etÖlümlər
mənbəni redaktə etMəlumat razılığı cəlb edən hüquqi məsələlər
mənbəni redaktə etİştirak dərəcəsi
mənbəni redaktə etLayihəyə cəlb olunmuş alimlər
mənbəni redaktə et- Harold Aleksander Abramson
- Donald Eyuen Kameron
- Sidni Qottlib
- Harris İsbell
- Henri Marri
- Luis Colyon Vest