Avropa ölkələrinin siyahısı


Avropa ölkələrinin siyahısıAvropa qitəsində yerləşən 64 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad.

  Tamamilə Avropa dövlətləri
  Avropanın tərkibində hesab edilən transkontinental ölkələr (İstanbul ölkə yox, şəhərdir və Türkiyəyə məxsusdur)
  Avropadan kənarda hesab olunan transkontinental ölkələr
  Coğrafi cəhətdən Asiya ölkələri (ErmənistanKipr daxil)

Avropa qitəsi təxminən 10.180.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 6,8 %-ni əhatə edir və 746.419.440 nəfər əhalisi ilə dünya əhalisinin 11 %-nə ev sahibliyi edir.

Avropa coğrafi cəhətdən Ural dağları, Ural çayı və şərqdə Xəzər dənizi ilə əhatəlidir. Cənubunda Qafqaz dağları, QaraAralıq dənizləri, BosforDardanel boğazları yerləşir. Şimal-qərbində Atlantik okeanı, şimalında isə Şimal Buzlu okeanı yerləşir. Avropa dörd hissəyə ayrılır: Qərb, Şərq, ŞimalCənub. Bəzi coğrafiyaşünaslar isə beş hissəyə ayırırlar və beşinci hissə olaraq Mərkəzi Avropa terminini istifadə edirlər. Soyuq müharibə ərəfəsində Şərqi və Qərbi Avropaya ayrılmış, Qərbi Avropa kapitalist, Şərqi Avropa isə kommunist blok adlandırılmışdır.[1][2][3]

Ümumilikdə Avropada 64 ölkə var ki, onlardan 50-si müstəqil, 8-i asılı və 6-sı tanınmamış ölkədir. 14 ölkənin adaları, 19-nun daxili dənizlərlə əhatəli sahilləri, 32-nin isə dəniz və okeanlarla əhatəli geniş sahilləri var. Beş ölkənin həm Asiya, həm də Avropa qitəsində ərazisi var. Həmin ölkələr Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, GürcüstanRusiyadır. KiprErmənistan isə siyasi və sosial mübahisəli ərazidə yerləşir. 28 ölkə Avropa İttifaqına, 25 ölkə isə NATO-ya üzvdür. Avropa Şurasında isə 47 ölkə yer alır. Sərhədləri tamamilə Avropada olan ölkələrin arasında ərazisinə görə ən böyük ölkə Ukraynadır. Ümumilikdə ərazisinə görə ən böyük Avropa ölkəsi Rusiya, ən kiçik ölkə isə Vatikandır.[4][5]

Bu məqalədə Avropa qitəsində torpaqları olan ölkələr, onların bayraqları, paytaxtları, rəsmi dilləri, əraziləri, əhali və coğrafi mövqelərini göstərən xəritələr göstərilmişdir. Bu siyahı BMT üzvü olan ölkələrə və digər (BMT tərəfindən tanınmayan ölkələr, xüsusi inzibati regionlar, asılı ərazilər) ölkələrə bölünmüşdür.[6]

Siyasi xəritə

Müstəqil dövlətlər

BMT üzvü olan dövlətlər

Ərazisi Avropa daxilində yerləşən və ya beynəlxalq Avropa təşkilatlarına üzv olan 50 müstəqil dövlət var ki, onlar demək olar ki, beynəlxalq səviyyədə tanınır. Hamısı BMT-nin üzvü və ya müşahidəçi dövlətidir və Belarus, Qazaxıstan və Vatikan istisna olmaqla, hamısı Avropa Şurasının üzvüdür. 44 ölkənin paytaxtı Avropa daxilində yerləşir və (2020-ci ilə qədər) bu ölkələrin 27-si Avropa İttifaqının üzvüdür

*= üzvü[7]
BayraqXəritəÖlkə

[8][9][10][11]

Rəsmi dil(lər)rindəki uzun ad(lar)

[8][9][10]

Paytaxt

[11][12][13]

Əhali

[14]

Sahəsi

[15]

Albaniya[Q 1]
Albaniya Respublikası
alb. Shqipëri / Shqipëria – Republika e ShqipërisëTirana
(alb. Tiranë)
2.876.27628,748 km2 (11,100 kv. mil)
Andorra
Andorra knyazlığı
kat. Andorra – Principat d'AndorraAndorra la Vella
(kat. Andorra la Vella)
78.000468 km2 (181 kv. mil)
Ermənistan[Q 2]
Ermənistan Respublikası
erm. Հայաստան – Հայաստանի Հանրապետություն (Hayastan – Hayastani Hanrapetut'yun)İrəvan
(erm. Երևան (Yerevan))
2.925.00029,743 km2 (11,484 kv. mil)
Avstriya*
Avstriya Respublikası
alm. Österreich – Republik ÖsterreichVyana
(alm. Wien‎)
8.857.96083,871 km2 (32,383 kv. mil)
Azərbaycan
Azərbaycan Respublikası
azərb. Azǝrbaycan – Azǝrbaycan RespublikasıBakı
(azərb. Bakı‎)
10.184.09686,600 km2 (33,436 kv. mil)
Belarus
Belarus Respublikası
belar. Беларусь – Рэспубліка Беларусь (Bielaruś – Respublika Bielaruś)

rus. Беларусь – Республика Беларусь (Belarus' — Respublika Belarus')

Minsk
(belar. Мінск (Minsk))

(rus. Минск (Minsk))

9.491.800207,600 km2 (80,155 kv. mil)
Belçika*
Belçika krallığı
nid. België – Koninkrijk Belgiëfr. Belgique – Royaume de Belgiquealm. Belgien – Königreich BelgienBrüssel
(nid. Brussel)

(fr. Bruxelles)

(alm. Brüssel

11.614.23830,528 km2 (11,787 kv. mil)
Bosniya və HerseqovinaBosniya dili: Bosna i Hercegovina

Xorvat: Bosna i Hercegovina

Serb: Босна и Херцеговина

Sarayevo
(Bosniya dili: Sarajevo)

(Xorvat: Sarajevo)

(Serb: Сарајево)

3.511.37251,197 km2 (19,767 kv. mil)
Bolqarıstan*
Bolqarıstan Respublikası
bolq. България – Република България (Bulgaria – Republika Bulgaria)Sofiya
(bolq. София (Sofia))
6.923.374110,879 km2 (42,811 kv. mil)
Xorvatiya*
Xorvatiya Respublikası
xorv. Hrvatska – Republika HrvatskaZaqreb
(xorv. Zagreb)
4.093.10856,594 km2 (21,851 kv. mil)
Kipr*[Q 3]
Kipr Respublikası
yun. Κύπρος – Κυπριακή Δημοκρατία (Kýpros – Kypriakí Dimokratía)

türk. Kıbrıs – Kıbrıs Cumhuriyeti

Nikosiya
(yun. Λευκωσία )(Lefkosía)

(türk. Lefkoşa)

1.172.4589,251 km2 (3,572 kv. mil)
Çexiya*[Q 4]
Çexiya Respublikası
çex. Česko – Česká republikaPraqa
(çex. Praha)
10.625.44978,867 km2 (30,451 kv. mil)
Danimarka*[Q 5]
Danimarka Krallığı
dan. Danmark – Kongeriget DanmarkKopenhagen
(dan. København)
5.806.0152,210,000 km2 (853,286 kv. mil)
Estoniya*
Estoniya Respublikası
est. Eesti – Eesti VabariikTallin
(est. Tallinn)
1.326.96845,228 km2 (17,463 kv. mil)
Finlandiya*
Finlandiya Respublikası
fin Suomi – Suomen tasavaltaisv. Finland – Republiken FinlandHelsinki
(fin Helsinki)

(isv. Helsingfors)

5.544.903338,145 km2 (130,559 kv. mil)
Fransa*

Fransa Respublikası

fr. France – République françaiseParis
(fr. Paris)
65.343.775643,427 km2 (248,429 kv. mil)
Gürcüstan

Gürcüstan Respublikası

gürc. საქართველო (Sakartvelo)Tbilisi / Tiflis
(gürc. თბილისი )(T'bilisi)
4.085.56569,700 km2 (26,911 kv. mil)
Almaniya*
Almaniya Federativ Respublikası
alm. Deutschland – Bundesrepublik DeutschlandBerlin
(alm. Berlin‎)
83.914.472357,022 km2 (137,847 kv. mil)
Yunanıstan*
Helen Respublikası
yun. Ελλάς – Ελληνική Δημοκρατία (Ellás – Ellinikí Dimokratía)Afina
(yun. Αθήνα)

(Athína)

10.398.551131,957 km2 (50,949 kv. mil)
Macarıstan*

Macarıstan Respublikası

mac. MagyarországBudapeşt
(mac. Budapest)
9.648.50393,028 km2 (35,918 kv. mil)
İslandiyaisl. Ísland – Lýðveldið ÍslandReykyavik
(isl. Reykjavík)
350.710103,000 km2 (39,769 kv. mil)
İrlandiya*[16][Q 6]
İrlandiya Respublikası
ing. Ireland
irl. Éire
Dublin
(irl. Baile Átha Cliath)
4.857.00070,273 km2 (27,133 kv. mil)
İtaliya*
İtaliya Respublikası
it. Italia – Repubblica ItalianaRoma
(it. Roma)
60.494.118301,340 km2 (116,348 kv. mil)
Qazaxıstan[Q 7]
Qazaxıstan Respublikası
qaz. Қазақстан – Қазақстан Республикасы (Qazaqstan – Qazaqstan Respūblīkasy)

rus. Казахстан – Республика Казахстан (Kazahstan – Respublika Kazahstan)

Astana
(qaz. Астана (Astana))

(rus. Нур-Султан (Astana))

18.311.7002,724,900 km2 (1,052,090 kv. mil)
Latviya*
Latviya Respublikası
latış. Latvija – Latvijas RepublikaRiqa
(latış. Rīga‎)
1.934.37964,589 km2 (24,938 kv. mil)
Lixtenşteyn
Lixtenşteyn knyazlığı
alm. Liechtenstein – Fürstentum LiechtensteinVaduts
(alm. Vaduz‎)
38.111160 km2 (62 kv. mil)
Litva*
Litva Respublikası
lit. Lietuva – Lietuvos RespublikaVilnüs
(lit. Vilnius)
2.797.00065,300 km2 (25,212 kv. mil)
Lüksemburq*
Lüksemburq Böyük Hersoqluğu
alm. Luxemburg – Großherzogtum Luxemburg
fr. Luxembourg – Grand-Duché de Luxembourg
lüksemb. Lëtzebuerg - Groussherzogtum Lëtzebuerg
Lüksemburq
(alm. Luxemburg‎)
(fr. Luxembourg)
(lüksemb. Lëtzebuerg)
602.0002,586 km2 (998 kv. mil)
Malta*
Malta Respublikası
ing. Malta – Republic of Malta
malta Malta – Repubblika ta' Malta
Valletta
(malta Valletta)
475.700316 km2 (122 kv. mil)
Moldova
Moldova Respublikası
rum. Moldova – Republica MoldovaKişinyov
(rum. Chișinău)
3.350.90033,851 km2 (13,070 kv. mil)
Monako
Monako knyazlığı
fr. Monaco – Principauté de MonacoMonako Vill
(fr. Monaco-Ville)
37.0002 km2 (0.8 kv. mil)
Monteneqro[Q 1]mont. Црна Гора (Crna Gora)Podqoritsa
(mont. По́дгорица)(Podgorica)
642.55013,812 km2 (5,333 kv. mil)
Niderland*[Q 5][Q 8][17]
Niderland krallığı
nid. Nederland – Koninkrijk der NederlandenAmsterdam (paytaxt)

(nid. Amsterdam)Haaqa (hökumət iqamətgahı

(nid. 's-Gravenhage / Den Haag)

17.272.99041,543 km2 (16,040 kv. mil)
Şimali Makedoniya[Q 1]
Şimali Makedoniya Respublikası
mak. Северна Македонија – Република Северна Македонија (Severna Makedonija – Republika Severna Makedonija)Skopye
(mak. Скопје)(Skopje)
2.075.30125,713 km2 (9,928 kv. mil)
Norveç
Norveç krallığı
bukmol Norge – Kongeriket Norge
nyunorsk Noreg – Kongeriket Noreg
Oslo
(norv. Oslo)
5.323.933323,802 km2 (125,021 kv. mil)
Polşa*
Polşa Respublikası
pol. Polska – Rzeczpospolita PolskaVarşava
(pol. Warszawa)
38.433.600312,685 km2 (120,728 kv. mil)
Portuqaliya*
Portuqaliya Respublikası
port. Portugal – República PortuguesaLissabon
(port. Lisboa)
10.291.19692,090 km2 (35,556 kv. mil)
Rumıniya*rum. RomâniaBuxarest
(rum. București)
19.622.000238,391 km2 (92,043 kv. mil)
Rusiya[Q 9]
Rusiya Federasiyası
rus. Россия – Российская Федерация (Rossija – Rossijskaja Federacija)Moskva
(rus. Москва) (Moskva)
144.526.63617,098,242 km2 (6,601,668 kv. mil)
San-Marino
San-Marino Respublikası
it. San Marino – Repubblica di San MarinoSan-Marino
(it. San Marino)
32.74261 km2 (24 kv. mil)
Serbiya[Q 1]
Serbiya Respublikası
serb. Србија – Република Србија (Srbija – Republika Srbija)Belqrad
(serb. Београд) (Beograd)
8.720.39488,361 km2 (34,116 kv. mil)
Slovakiya*
Slovak Respublikası
slovak. Slovensko – Slovenská republikaBratislava
(slovak. Bratislava)
5.445.08749,035 km2 (18,933 kv. mil)
Sloveniya*
Sloveniya Respublikası
sloven. Slovenija – Republika SlovenijaLyublyana
(sloven. Ljubljana)
2.070.05020,273 km2 (7,827 kv. mil)
İspaniya*
İspaniya krallığı
isp. España – Reino de EspañaMadrid
(isp. Madrid)
47.720.291505,370 km2 (195,124 kv. mil)
İsveç*
İsveç krallığı
isv. Sverige – Konungariket SverigeStokholm
(isv. Stockholm)
10.221.988450,295 km2 (173,860 kv. mil)
İsveçrə
İsveçrə Konfederasiyası
alm. Schweiz – Schweizerische Eidgenossenschaftfr. Suisse – Confédération suisseit. Svizzera – Confederazione Svizzeraromanş Svizra – Confederaziun svizraBern

(alm. Bern‎)

(fr. Berne)

(it. Berna)

(romanş Berna)

8.685.68841,277 km2 (15,937 kv. mil)
Türkiyə[Q 7][Q 1]
Türkiyə Respublikası
türk. Türkiye – Türkiye CumhuriyetiAnkara
(türk. Ankara)
84.786.000783,562 km2 (302,535 kv. mil)
Ukraynaukr. Украïна (Ukraina)Kiyev
(ukr. Київ)

(Kyiv)

44.291.413603,550 km2 (233,032 kv. mil)
Birləşmiş Krallıq[Q 10]
Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı
ing. United Kingdom – United Kingdom of Great Britain and Northern IrelandLondon
(ing. London)
68.060.502243,610 km2 (94,058 kv. mil)
Vatikan
Vatikan Şəhər Dövləti
it. Città del Vaticano – Stato della Città del Vaticanolat. Status Civitatis Vaticanae[18]Vatikan

(it. Città del Vaticano)

8420.44 km2 (0.17 kv. mil)

Separatçı və ya BMT tərəfindən tanınmayan dövlətlər

Avropada aşağıdakı səkkiz dövlət bir və ya bir neçə BMT üzvü tərəfindən qismən tanınır və ya BMT-nin heç bir üzvü tərəfindən tanınmır, lakin dövlətçilik bəyannamə nəzəriyyəsinə görə dövlət kimi qəbul edilir. Həmin dövlətlərin heç biri BMT, Avropa Şurası və ya Avropa İttifaqı üzvü deyil.

BayraqXəritəÖlkəStatusRəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)PaytaxtƏhali[Q 11]Ərazi[Q 11]
Abxaziya[Q 2]
Abxaziya Respublikası
Gürcüstanın Abxaziya Muxtar Respublikasının işğalı hesabına yaradılıb. BMT-nin beş üzvü tərəfindən tanınıb.[19]abx. Аҧсны - Аԥсны Аҳәынҭқарра (Apsny - Apsny Ahwyntqarra)

rus. Абхазия - Республика Абхазия (Abhaziya - Respublika Abkhaziya)

Suxumi
(abx. Аҟəа) (Akwa)

(rus. Суху́м(и)) (Sukhum(i))

250.000[20]8,660 km2 (3,344 kv. mil)[21]
Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası
Artsax Respublikası
Azərbaycanın ərazilərinin bir hissəsinin Ermənistan tərəfindən işğalı hesabına yaradılmışdır. BMT üzvü olmayan 3 qondarma dövlət tərəfindən tanınır.[22] 2020-ci ildə baş vermiş İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra öz mövcudluğunu demək olar ki, itirmişdir.erm. Արցախի Հանրապետություն (Arts'akhi Hanrapetut'yun)[23]Xankəndi
(erm. Ստեփանակերտ) (Step'anakert)
20.000-25.0003,170 km2 (1,224 kv. mil)
Donetsk
Donetsk Xalq Respublikası
Ukraynanın Donetsk vilayətinin bir hissəsinin işğalı hesabına yaradılıb. Rusiya tərəfindən tanınır.[24]rus. Донецкая Народная Республика (Donetskaya Narodnaya Respublika)

ukr. Донецька народна республіка (Donetska narodna respublika)

Donetsk

(rus. Донецк)

(ukr. Донецьк)

2.302.444[mənbə göstərin]8,902 km2

(3,437 sq mi)

Kosovo
Kosova Respublikası[8]
Serbiya tərəfindən muxtar vilayət kimi iddia edilib. BMT-nin 97 üzvü tərəfindən müstəqil dövlət kimi tanınıb.[25]alb. Kosova / Kosovë – Republika e Kosovësserb. Косово – Република Косово (Kosovo – Republika Kosovo)Priştina[12]
(alb. Prishtina, Prishtinë)
(serb. Приштина) (Priština)
1.836.529[14]10,887 km2 (4,203 kv. mil)[15]
Luqansk
Luqansk Xalq Respublikası
Ukraynanın Luqansk vilayətinin bir hissəsinin işğalı hesabına yaradılıb. Rusiya tərəfindən tanınır.[24]rus. Луганская Народная Республика

(Luganskaya Narodnaya Respublika)ukr. Луганська народна республiка(Luganska narodna respublika)

Luqansk

(rus. Луганск)

(ukr. Луганськ)

1.464.039[26]8,377 km2

(3.234 sq mi)

Şimali Kipr[Q 3]
Şimali Kipr Türk Respublikası
Kiprin bir hissəsi olduğu iddia edilir. Türkiyə tərəfindən tanınır.[27]türk. Kuzey Kıbrıs – Kuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiŞimali Nikosiya
(türk. Kuzey Lefkoşa)
294.906[28]3,355 km2 (1,295 kv. mil)[15]
Cənubi Osetiya[Q 2]
Cənubi Osetiya Respublikası
Gürcüstanın Cənubi Osetiya Muxtar ərazisinin işğalı hesabına yaradılıb. BMT-nin beş üzvü tərəfindən tanınıb.[19]oset. Хуссар Ирыстон – Республикӕ Хуссар Ирыстон (Khussar Iryston – Respublikæ Khussar Iryston)

rus. Южная Осетия – Республика Южная Осетия (Yuzhnaya Osetiya – Respublika Yuzhnaya Osetiya)

Tsxinvali
(oset. Цхинвал or Чъреба) (Chreba)

(rus. Цхинва́л(и)) (Tskhinvál(i))

70.000[29]3,900 km2 (1,506 kv. mil)[30]
Dnestryanı
Dnestryanı Moldav Respublikası
Moldovanın Dnestr çayından şərqdəki ərazilərinin işğalı hesabına yaradılıb. BMT-yə daxil olmayan 3 qondarma dövlət tərəfindən tanınır.[22]rum. Transnistria – Republica Moldovenească Nistreanărus. Приднестровье – Приднестровская Молдавская Республика (Pridnestrov'ye – Pridnestrovskaya Moldavskaya Respublika)

ukr. Придністров'я – Придністровська Молдавська Республіка (Prydnistrovia – Pridnistrovska Moldavska Respublika)

Tiraspol
(rum. Tiraspol)

(rus. Тираcполь) (Tiraspol')(ukr. Тирасполь) (Tyraspol)

475.373[31]3,500 km2 (1,351 kv. mil)[32]

Müstəqil olmayan dövlətlər

Asılı ərazilər

Aşağıdakı altı Avropa ərazisi asılı ərazidir.[33]

*= Xüsusi razılaşmalar olsa da, Aİ-nin hissəsidir
BayraqXəritəƏrazi[8][11]Qanuni statusRəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)Paytaxt[12]Əhali[14]Ərazi[15]
Akrotiri və Dekeliya[Q 3]
Akrotiri və Dekeliya müstəqil baza əraziləri
Böyük Britaniyanın dəniz əraziləriing. Akrotiri and Dhekelia – Sovereign Base Areas of Akrotiri and DhekeliaEpiskopi15.700254 km2 (98 kv. mil)
Farer adalarıDanimarka krallığının təsis ökələrifar. Føroyardan. FærøerneTorshavn
(far. Tórshavn)
(dan. Thorshavn)
49.9471,393 km2 (538 kv. mil)
Cəbəllüttariq[34]Böyük Britaniyanın dəniz əraziləriing. GibraltarCəbəli-Tariq

(ing. Gibraltar)

29.1856.5 km2 (2.5 kv. mil)
Gernsi[Q 10]
Gernsi Beylifi
Taxt-tac əraziləri[35][36][37]ing. Guernsey – Bailiwick of Guernseyfr. Guernesey – Bailliage de GuerneseyGernsi dili: Guernési – Bailliage de GuernésiSent Piter Port
(fr. Saint Pierre Port)

(Gernsi dili: Saint Pierre Port)

65,84978 km2 (30 kv. mil)
Men adası[Q 10]Taxt-tac əraziləri[37][38][39]ing. Isle of Manmen. Mannin – Ellan VanninDuqlas
(men. Doolish)
86,866572 km2 (221 kv. mil)
Cersi[Q 10]
Cersi Beylifi
Taxt-tac əraziləri[35][36][37]ing. Jersey – Bailiwick of Jerseyfr. Jersey – Bailliage de JerseyCersi dili: Jèrri – Bailliage de JèrriSent-Heliyer
(fr. Saint-Hélier)
(Cersi dili: Saint Hélyi)
96,513118 km2 (46 kv. mil)

Muxtariyyəti olan ərazilər

Aşağıdakı ərazilər öz müstəqil dövlətlərinin muxtar əraziləri hesab olunur, lakin beynəlxalq müqavilə ilə müəyyən edilmiş siyasi nizama malikdir.

*= Xüsusi razılaşmalar olsa da, Aİ-nin hissəsidir
BayraqXəritəƏraziQanuni statusRəsmi dil(lər)indəki uzun ad(lar)PaytaxtƏhaliƏrazi
Aland*[40]
Aland adaları[11]
Finlandiyaya aid muxtar vilayət[41]isv. Åland – Landskapet ÅlandMariehamn[11]
(isv. Mariehamnz)
27,500[42]6,787 km2 (2,620 kv. mil)[42]
Şimali İrlandiyaBöyük Britaniya krallığına aid ərazi[43]ing. Northern Irelandirland. Tuaisceart Éireann

ş.german Norlin Airlann

Belfast[44]1,810,863[45]14,130 km2 (5,456 kv. mil)[44]
Şpitsbergen / Svalbard[8]Norveçin xüsusi ərazisi[46]norv. SvalbardLonqyirbyuen[11][12](norv. Longyearbyen)2,019[14]62,045 km2 (23,956 kv. mil)[15]

Həmçinin bax

Qeydlər


İstinadlar