Acılıqotu

bitki cinsi

Acılıqotu (lat. Ephedra) — bitkilər aləminin qnetokimilər şöbəsinin gnetopsida sinfinin acılıqotukimilər dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Acılıqotu
Elmi təsnifat
Aləm:
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Gymnosperms
Sinif:
Gnetopsida
Dəstə:
Ephedrales
Cins:
Acılıqotu
Beynəlxalq elmi adı

Bu bitkilərə şimal yarımkürəsində Avropanın cənubunda, Afrikanın şimalında, Mərkəzi Asiyanın cənub-qərbində, Şimali Amerikanın cənub qərbində, cənub yarımkürəsində isə Cənubi Amerikada rast gəlinir. Təqribən 70 növü məlumdur. Azərbaycanda 4 yabanı növü: ortaboylu acılıqotu, qatırquyruğuyabənzər acılıqotu, ikisünbül acılıqotu, hündürboylu acılıqotu və 1 becərilən kirpikli acılıqotu məlumdur.

Meyvəsinin tərkibində S vitamini, efedrin və psevdoefedrin alkaloidləri var. Buna görə də açı dadır. Ayaz dəydikdə meyvəsi şirinləşir və yeməli olur. Bəzi növlərinin cavan şivlərindən efedrin alınır.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

  • Chaetocladus J.Nelson

Növləri

  • Ephedra alata Decne.
  • Ephedra altissima Desf.
  • Ephedra americana Humb. & Bonpl. ex Willd.
  • Ephedra antisyphilitica Berland. ex C.A.Mey.
  • Ephedra aphylla Forssk.
  • Ephedra × arenicola H.C.Cutler
  • Ephedra aspera Engelm. ex S.Watson
  • Ephedra aurantiaca Takht. & Pachom.
  • Ephedra aurea Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa & Giusso
  • Ephedra boelckei F.A.Roig
  • Ephedra botschantzevii Pachom.
  • Ephedra breana Phil.
  • Ephedra brevifoliata Ghahr.
  • Ephedra californica S.Watson
  • Ephedra chengiae Y.Yang & D.K.Ferguson
  • Ephedra chilensis C.Presl
  • Kirpikli acılıqotu (Ephedra ciliata Fisch. & C.A.Mey.)
  • Ephedra compacta Rose
  • Ephedra coryi E.L.Reed
  • Ephedra cutleri Peebles
  • Ephedra dahurica Turcz.
  • Ephedra dawuensis Y.Yang
  • Ephedra distachya L.
  • Ephedra × eleutherolepis V.A.Nikitin
  • Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu (Ephedra equisetina Bunge)
  • Ephedra fasciculata A.Nelson
  • Ephedra fedtschenkoae Paulsen
  • Ephedra foeminea Forssk.
  • Ephedra fragilis Desf.
  • Ephedra frustillata Miers
  • Ephedra funerea Coville & C.V.Morton
  • Ephedra gerardiana Wall. ex Klotzsch & Garcke
  • Ephedra glauca Regel
  • Ephedra gracilis Phil. ex Stapf
  • Ephedra holoptera Riedl
  • Ortaboylu acılıqotu (Ephedra intermedia Schrenk & C.A.Mey.)
  • Ephedra kardangensis P.Sharma & P.L.Uniyal
  • Ephedra laristanica Assadi
  • Ephedra likiangensis Florin
  • Ephedra lomatolepis Schrenk
  • Ephedra milleri Freitag & Maier-St.
  • Ephedra minuta Florin
  • Birtoxumlu acılıqotu (Ephedra monosperma J.G.Gmel. ex C.A.Mey.)
  • Ephedra multiflora Phil. ex Stapf
  • Ephedra nebrodensis Tineo
  • Ephedra nevadensis S.Watson
  • Ephedra ochreata Miers
  • Ephedra oxyphylla Riedl
  • Ephedra pachyclada Boiss.
  • Ephedra pedunculata Engelm. ex S.Watson
  • Ephedra pentandra Pachom.
  • Hündürboylu acılıqotu (Ephedra procera C.A.Mey.)
  • Ephedra przewalskii Stapf
  • Ephedra pseudodistachya Pachom.
  • Ephedra regeliana Florin
  • Ephedra rhytidosperma Pachom.
  • Ephedra rituensis Y.Yang, D.Z.Fu & G.H.Zhu
  • Ephedra rupestris Benth.
  • Ephedra sarcocarpa Aitch. & Hemsl.
  • Ephedra saxatilis (Stapf) Royle ex Florin
  • Ephedra sinica Stapf
  • Ephedra somalensis Freitag & Maier-St.
  • Ephedra stipitata J.Biswas & Rita Singh
  • Qozaburunlu acılıqotu (Ephedra strobilacea Bunge)
  • Ephedra strongylensis Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa, Miniss. & Giuss
  • Ephedra tilhoana Maire
  • Ephedra torreyana S.Watson
  • Ephedra transitoria Riedl
  • Ephedra triandra Tul.
  • Ephedra trifurca Torr. ex S.Watson
  • Ephedra trifurcata Zöllner
  • Ephedra tweedieana C.A.Mey.
  • Yaşıl acılıqotu (Ephedra viridis Coville)
  • Ephedra vvedenskyi Pachom.
  • Ephedra yangthangensis P.Sharma & Rita Singh

İstinadlar

Həmçinin bax