Poboleda

En 1163, Albert de Castellvell del Camp dexó parte de les sos tierres a Ramon de Vallbona d'Anoia quien s'instaló nelles xunto con otros ermitaños. Anque nun se sabe a ciencia cierta la fecha, créese que sobre'l 1167 estos ermitaños dexaron los montes pa xunise a una comunidá de cartuxos nel llugar llamáu Populeta.

Foi nesti pueblu onde s'instaló la primitiva comunidá de la Cartuxa de Escaladei; los cartuxos permanecieron ende hasta 1203 cuando se treslladaron hasta'l llugar nel que s'atopa l'actual cartuxa. Poboleda pasó a ser entós una esplotación agraria. En 1270, l'abá Bernat de Déu concedió acta de población a los habitantes del llugar por que lu poblaren y llabraren. La xurisdicción y los impuestos siguíen perteneciendo a Escaladei.

Nel sieglu XV instalóse un molín testil que provocó problemes ente'l monesteriu y los llabradores. En dómines de seca, los monxos precisaben l'agua pa faer funcionar el molín ente que los llabradores reclamar pa regar les sos tierres. En 1555 roblóse un alcuerdu que regulaba l'usu de les agües. La industria testil de Poboleda foi especialmente activa nel sieglu XVI.

La población foi ocupada poles tropes franceses mientres la Guerra de la Independencia española. Mientres la revolución de 1868 parte de los archivos municipales resultó destruyida.

La ilesia parroquial ta dedicada a san Pedro. Empezó a construyise en 1750 y foi bendicha en 1753. Trátase d'un edificiu de tres naves y de grandes dimensiones que-y valieron el llamatu de catedral del Prioratu. D'estilu neoclásicu, foi ampliada en 1819 al añader la capiya del Santísimu. L'órganu de la ilesia foi construyíu en 1769, el mesmu añu nel que se construyó'l retablu mayor.

Queden entá muertes de los antiguos molinos testiles. Nes contornes del pueblu atopa'l Molí dels Frares dle sieglu XVIII que caltuvo la so estructura. Sicasí del Molí de la Soia namái queden les ruines.

Poboleda empecipia la so fiesta mayor el 4 d'agostu anque les celebraciones suelen enllargase mientres tol mes. En setiembre celébrase la fiesta de la vendimia.

La principal actividá del conceyu ye l'agricultura. Destaca'l cultivu de la viña, olivares y ablanares. Dispón d'una cooperativa agrícola que s'encarga de procesar y comercializar los productos.

• Tomàs Bonell, Jordi; Descobrir Catalunya, poble a poble, Prensa Catalana, Barcelona, 1994
• Asens, Joan; Guia del Priorat, Ed. Llibreria Rambla, Tarragona, 1981
• Fonts i Gondolbeu, Antonio; Monografía avera del Monesteriu de Scala Dei y de la villa de Poboleda, Centru Edit M. Siguí, Barcelona, 1914
• Jassans, Miquel S; Onomàstica de Poboleda, Institut Estudis Catalans, Barcelona, 1998
• Artículu na Gran Enciclopèdia Catalana (en catalán)

• Páxina oficial del Conceyu
• Información de la Xeneralidá de Cataluña
• Información del Institutu d'Estadística de Cataluña
• Información xeneral