Llingües yucaguires
Les familia de llingües yucaguiras o llingües yukaghir ye un conxuntu de llingües pertenecientes a les llamaes llingües paleosiberianas, falaes en Rusia. Les úniques dos llingües pertenecientes a esta familia qu'entá se falen son:
- Yucaguiro septentrional, tamién llamáu yukaghir, jukagir, odul, tundra, tundre o yukagir.
- Yucaguiro meridional, tamién llamáu yukaghir, jukagir, kolym, kolyma, odul, yukagir o yukahir del sur.
Llingües yucaguires | ||
|---|---|---|
| Distribución xeográfica | Estremu oriental de Siberia | |
| Países |  Rusia | |
| Falantes | > 200 | |
| Filiación xenética | uraloyucaguir (?) / paleosiberano (?) | |
| Subdivisiones | Yukaghir septentrional Yukaghir meridionalyucaguiro septentrional (es)  , Southern Yukaghir (en) , Omok (en) y Chuvan (en) | |
| Códigu Glottolog | yuka1259 | |
| ||
| Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Nun son conocíes rellaciones con otres llingües, anque se suxurió un parentescu coles llingües uráliques. Toles llingües de la familia yukaghir son llingües amenaciaes en peligru d'estinción.
Parentescu urálicu
El parentescu coles llingües uráliques foi propuesta primeramente por Collinder (1940). Una de les motivaciones principales pa rellacionar estes llingües col urálicu son delles correspondencies nel sistema de casos ente les llingües yukaghir y el proto-samoyedo:
Casu Proto-Samoyedo Yukaghir llocativu *-n(V) -γa/-qa (nomes, pronomes)
-γa-ne/-qa-ne (nomes)prolativo *-m-n(V) -n (alverbios, postposciones)
-γa-n/-qa-n (nomes, pronomes)ablativu *-t(V) -t (alverbios, postposciones)
-γa-t/-qa-t (nomes, pronomes)dativu/lativo *-ŋ -ń (pronomes)
-ŋi-ń(nomes)
-de/-ŋo-de (alverbios)
Comparanza léxica
Los numberales nos dos llingües yukaghiras modernes son:[1]
GLOSA Yukaghir
septentrionalYukaghir
meridionalPROTO-
YUKAGHIR'1' mārquonʼ irkēj *māl- '2' kijuonʼ ataqlōj *ki-lōɲ
*ataq-lōɲ'3' jaluonʼ jālōj *ja-lōɲ '4' jalaklanʼ ileklōj *jalək-lōɲ '5' imdaldʼanʼ n'əɣanbōj '6' mālajlanʼ mālōj *māl-ja-lōɲ
2 x 3'7' puskijanʼ purkījōj *aguadía-kī-lōɲ '8' mālajlaklanʼ malɣiləklōj *māl-jalək-lōɲ
2 x 4'9' valʼɣarumkuruonʼ kunirkil'ǯōj *10-1 '10' kunilʼanʼ kunel'ōj *kunil-(l)ōɲ
Ver tamién
- Llingües paleosiberianas
- Llingües uráliques
Referencies
Datos: Q34164
Multimedia: Yukaghir languages
