Casa de Plantagenet

La Casa de Plantagenet foi la dinastía reinante n'Inglaterra ente 1154 y 1399. Dempués de que'l postreru Plantagenet fuera obligáu a abdicar, la corona pasó a dos rames secundaries de la dinastía: primero la Casa de Lancaster y darréu la Casa de York. La dinastía acabó finalmente en 1485 cola muerte de Ricardu III, dando empiezu al gobiernu de la Casa de Tudor.

Casa de Plantagenet
Casa real y dinastía
Parte de	Angevins (es) y House of Gâtinais-Anjou (en)
Formáu por	Casa de Lancaster (es) , Casa de Beaufort (es) y Casa de York
Estáu	condado de Anjou (es) , Reinu d'Inglaterra, Ducado de Normandía (es) , Ducado de Aquitania (es) , Imperio angevino (es) , Reinu de Francia y Maine (es)
Fundador/a	Godofredu V d'Anjou
Creación	1126
Disolución	1485

La dinastía tien el so orixe en Francia, más precisamente nel condáu d'Anjou. En 1127, Godofredo V d'Anjou casóse con Matilde, única fía del rei Enrique I d'Inglaterra.

En 1135, tres la muerte d'Enrique I, Esteban de Blois, sobrín del rei, fíxose coronar rei d'Inglaterra como Esteban I. Sicasí, les lluches ente los partidarios d'Esteban y los de Matilde llevaron a una guerra civil, conocida como "anarquía inglesa".

En 1151 el fíu de Matilde y Godofredo V d'Anjou, Enrique, heredó'l condáu d'Anjou tres la muerte del so padre, como Enrique I d'Anjou.

En 1153 Esteban robló'l Tratáu de Wallingford, pol que se ponía fin a l'Anarquía Inglesa y designábase como socesor al fíu de Matilde, el duque d'Anjou Enrique I, que sería coronáu como Enrique II d'Inglaterra.

La dinastía Anjou empezó a ser conocida como dinastía Plantagenet, por cuenta de una carauterística de la vistimienta de Godofredo V d'Anjou. Esti personaxe usaba como cimera una ramina de retama (o genista, o hiniesta), y nel francés antiguu (que se falaba entós n'Inglaterra), "hiniesta" dicíase "genest" (darréu y güei, genêt). Esto valió-y na so dómina'l llamatu de "Godofredo Plantagenest", depués "Plantagenet". De magar, la Casa pasó a ser conocida como de los Plantagenet.^[1]

En 1399 Enrique de Lancaster obligó al so primu'l rei Ricardu II a vence-y la Corona. Empezando asina la Casa de Lancaster, caña de la Casa de Plantagenet.

En 1455 españó la Guerra de les Dos Roses qu'enfrentó a dos rames de la dinastía Plantagenet, la Casa de Lancaster (reinante) y la Casa de York. Finalmente, Eduardo de York convertir en rei. La Casa de York ostentó la Corona hasta la batalla de Bosworth (1485), na que'l rei Ricardu III ye derrotáu y muertu pol exércitu d'Enrique Tudor. Tres la batalla Enrique ye coronáu rei, acabando asina la Casa de Plantagenet y naciendo la de Tudor.