Bettlä
| S SO im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Soledurn und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Bettlach vermyde, wo öppis anders meined. |
| Dialäkt: Soledurnerdütsch |
Bettle (dt. Bettlach) isch isch e Iiwohnergmeind im Bezirk Lääbere im Kanton Soledurn, Schwiiz. Si het öppe 5000 Iwohner und liggt zwüsche em Jura und dr Aare.
| Bettlach | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Soledurn (SO) |
| Bezirk: | Läbere |
| BFS-Nr.: | 2543 |
| Poschtleitzahl: | 2544 |
| Koordinate: | / 22813647° 12′ 15″ N, 7° 25′ 30″ O; CH1903: 598968 / 228136 |
| Höchi: | 479 m ü. M. |
| Flächi: | 12,20 km² |
| Iiwohner: | 4943 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.bettlach.ch |
 Bettlach vo Norde mit dr Aare im Hingergrung | |
| Charte | |
 | |
Wappe
Blasonierig: I Siuber e rots Tatzechrüz mit spitzem Stamm.
Geographi
Bettlä liggt am Jurasüdfuess. Im Süde gränzt s Gmeindsgebiet a d Aare, im Norden a Jura. Westlich vo Bettle liggt Gränche, östlich Seuze, im Süde (uf dr andere Site vor Aare) Löizige und im Norde (oberhaub vor markante Wandflue) nomou Gränche. D Gmeindsflächi umfasst 47,5 % langwirtschaftlichi Flächi, 38,5 % Waud, 11,9 % Sidligsflächi und 2,1 % suschtigi Flächi.[2]
Gschicht
Bettle isch zum erschte Mou gnennt worde im Johr 1181 aus Betelacho (1279 Bettelage, 1329 Betlach).
Bevöukerig
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Iiwohner | 596 | 557 | 607 | 647 | 647 | 935 | 1477 | 1609 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Iiwohner | 1912 | 1764 | 2061 | 2796 | 4046 | 3851 | 4114 | 4721 |
De Uusländeraateil isch 2010 bi 16,8 % gläge.[2]
Religion
36,1 % vo dr Iiwooner si im Johr 2000 evangelisch-reformiert gsii, 41,9 % römisch-katholisch.[2]
Politik
Bi dr Nationalrootswaale 2011 het s das Ergebnis gää:[2] BDP 6,6 %, CVP 18,7 %, EDU 0,6 %, EVP 1,1 %, FDP 17,4 %. GLP 4,6 %, GP 4,3 %, SP 15,9 %, SVP 28,7 %, Suschtigi 2,1 %.
Gmeindspresidäntin isch d Eva Ulm (Stand 2012).
Wirtschaft
Dür ihri namhafte Uhrefabike isch Bettle interregional berüemt worde.
D Arbetslosigkeit isch im Johr 2011 bi 2,2 % gläge.[2]
Sproch und Dialäkt
Bi dr Voukszellig 2000 hei vo dr 4721 Iiwohner 88,3 % Dütsch aus Hauptsproch aagää, 1,7 % Französisch, 3,2 % Italienisch und 6,8 % angeri Sproche.[2]
Dr hochalemannisch Dialäkt vo Bettle ghört zu de Dialäkt vo dr Region Soledurn, wo ähnlich si zum Bärndütsch.
Literatur
- Edgar Leimer: Bettlach. Geschichte und Geschichten. Einwohnergemeinde Bettlach (Hrsg.), 1981
- Urs Zurschmiede: Bettlach. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
Commons: Bettlach, Switzerland – Sammlig vo Multimediadateie- www.bettlach.ch
- Burg Grenchen, Bettleschloss, uf museums-gesellschaft.ch (Memento vom 4. Novämber 2005 im Internet Archive)
