Klaus Störtebeker
"Nikolaus" Storzenbecher of "Klaus" Störtebeker (1360 – dalk 20 Oktober 1401) was na berig word die leier van ’n groep kaapvaarders bekend as die Vitalienbrüder ("Proviandbroers") wat aanvanklik tydens ’n oorlog tussen Denemarke en Swede gehuur is om teen die Dene te veg en die beleërde Sweedse hoofstad, Stockholm, van proviand te voorsien. Ná die oorlog het die Proviandbroers voortgegaan om handelskepe aan te val en het hulle hulleself die "Likedeelers" (letterlik: "gelykdelers") genoem.[1] Onlangse navorsing dui daarop dat Störtebeker se naam nie "Klaus" was nie, maar "Johann".[2]
| Störtebeker | ||
 | ||
| Die gerekonstrueerde skedel van Störtebeker. | ||
| Gebore | 1360 Wismar, Hanseverbond (tans Duitsland) | |
| Oorlede | Dalk 20 Oktober 1401 (op 40-41) Vermoedelik Hamburg, nou Duitsland | |
| Rede vir dood | Onthoof | |
| Loopbaan | ||
| Beroep | Handelaar Kaapvaarder | |
| Jare aktief | Vermoedelik 1392-1401 | |
Lewe
Baie mites omgeef Störtebeker se lewe. Sy naam is ’n bynaam sowel as ’n van wat in Nederduits beteken "ledig die beker met een sluk". Die bynaam verwys na die seerower se veronderstelde vermoë om ’n beker met vier liter bier in een sluk te drink. In dié tyd het seerowers en ander vlugtelinge dikwels ’n kleurvolle "skuilnaam" aangeneem.
Störtebeker se naam het in 1398 die eerste keer bekend geraak ná die verbanning van die Proviandbroers van die Oossee-eiland Gotland af, waar hulle ’n hoofkwartier opgerig het. In die volgende paar jaar het Störtebeker en ’n paar van sy medekapteins skepe van die Hanseverbond aangeval, ongeag hulle oorsprong.[3]
Volgens legende het ’n vloot van Hamburg Störtebeker se mag in 1401 naby Helgoland ingehaal. Störtebeker en sy bemanning is gevang en na Hamburg gebring, waar hulle op aanklag van seerowery tereggestaan het. Hy en al 73 sy manne is tot dood veroordeel en onthoof. Die bekendste legende van Störtebeker gaan juis oor die teregstelling. Hy het glo die burgemeester van Hamburg gevra om soveel van sy manne vry te laat as waarby hy kon verbyloop nadat hy onthoof is. Die versoek is toegestaan en ná sy onthoofding het Störtebeker se liggaam by 11 van sy manne verbygeloop voordat die laksman hom gepootjie het. Die 11 mans is egter saam met die ander tereggestel. Die Hamburgse senaat het die laksman daarna gevra of hy nie moeg is ná dit alles nie, maar hy het geantwoord hy kon nog die hele senaat ook teregstel. Daarvoor is hy ook tot die dood veroordeel en deur die jongste lid van die senaat tereggestel.[4]
Toe Störtebeker se skip gevind is, is ontdek een mas is van goud, een van silwer en een van brons. Dit is gebruik om die toring van ’n kerk in Hamburg te maak. Sy bekende drinkbeker is in Hamburg se stadsaal gebêre, waar dit in die groot brand van 1842 vernietig is.[5]
Onlangse gebeure dui daarop dat Störtebeker en sy bemanning meer waarskynlik in 1400 dood is. ’n Rekening vir die grawe van grafte vir 30 Proviandbroers is in Hamburgse rekords ontdek. Dit beteken die feit dat hy saam met 70 ander kaapvaarders tereggestel is, is ook verkeerd. Ook die skip wat Störtebeker aangeval het, is eers in 1401 gebou en kon dus nie by die gebeure van 1400 betrokke gewees het nie.[6]
Verwysings
Skakels
- (de) Die Störtebeker Story (Hambury de) Geargiveer 9 Julie 2020 op Wayback Machine
- (de) Offizieller Webauftritt der Störtebeker Festspiele
- (de) Die Likedeeler, Klaus Störtebeker und Godeke Michels (kriegsreisende.de)
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Klaus Störtebeker.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
