صفحهٔ اصلی
ابزارها
عمومی
نسخهبرداری
کَرتیر یا کَردیر موبد بلندپایهٔ زرتشتی در دوران ساسانی بود که در زمان پادشاهی هفت شاهنشاه ساسانی به ترتیب اردشیر بابکان، شاپور یکم، هرمز یکم، بهرام یکم، بهرام دوم، بهرام سوم و نرسه میزیست. اقدامات کرتیر در زمینهٔ ارتقاء جایگاه سنت مزدیسنایی و سرکوب اقلیتهای دینی دیگر، از جمله یهودیان، مسیحیان، بوداییان و مانویان پراهمیت پنداشته میشود. نام کرتیر در سنگنوشتهها به صورتهای مختلفی هجی شدهاست: در فارسی میانه <kltyl, kltyly, krtyr, kltyr>، در پارتی <krtyr>، در یونانی Karteir، و در قبطی Kardel. صورت فارسی میانهٔ مانوی این اسم <kyrdyr>، پارتی <kyrdyr, qyrdyr> و نگارش پارتی آن به خط سُغدی <kyyrʾδyyr> است. لقب او در دورههای مختلف نیز تغییر کرده و به مرور زمان قدرت و اختیارش بیشتر شدهاست. وی در دورهٔ شاپور یکم، کرتیر هیربد؛ در دورهٔ هرمزد یکم، کرتیر موبدِ هرمزد، به نام هرمزد بغ؛ در دورهٔ بهرام یکم، کرتیر موبدِ هرمزد؛ و در دورهٔ بهرام دوم: کرتیر موبد نیکبختِ بهرام و هرمزد ملقب شدهبود. کرتیر از خود چهار سنگنوشته برجای گذاشت و تصویر او در سنگنگارههای متعددی بازنمایی شدهاست و این امر، او را به تنها ناپادشاهی در دورهٔ ساسانی تبدیل میکند که از خود سنگنگاره برجای گذاشتهاست. با وجود چنین قدرت و اختیاراتی، در هیچ متن مکتوبی از زندگی و کارهای او یاد نشده و اهمیت کارهای او تنها براساس سنگنوشتههایش سنجیده میشود. چهار سنگنوشتهٔ او عبارتند از: نقش رجب (KNRb)، نقش رستم (KNRm)، سرمشهد (KSM) و کعبهٔ زردشت (KKZ).
امروز: جمعه، ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۲ تیر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۵ محرّم ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
در سائوتومه و پرنسیپ و کیریباتی: روز استقلال
دانش طبیعی و صوری: اخترشناسی –زیستشناسی –شیمی –زمینشناسی –فیزیک –آمار –احتمالات –ریاضیات –سامانهها –علوم رایانه –منطق
دانش اجتماعی و انسانی:آموزش –ادبیات –اقتصاد –انسانشناسی –باستانشناسی –تاریخ –جامعهشناسی –جغرافیا –روانشناسی –زبانشناسی –ارتباطات –علوم سیاسی –فلسفه
دانش کاربردی:پزشکی –حقوق –رایانه –بهداشت –فناوری اطلاعات –فناوری –کسب و کار –کشاورزی –مدیریت –مهندسی
فرهنگ و هنر:بزرگان و مشاهیر –رسانه –سرگرمی –هنرهای نمایشی –هنرهای تجسمی –سینما –موسیقی –معماری –نقاشی –ورزش
ویکیپدیا توسط بنیاد غیرانتفاعی ویکیمدیا اداره میشود که چندین پروژهٔ چندزبانه و محتوای رایگان دیگر را اداره میکند:
ویکیپدیای فارسی در سال ۱۳۸۲ بنیانگذاری شده و هماکنون ۱٬۰۰۷٬۲۲۷ نوشتار دارد. ویکیپدیا به زبانهای بسیاری وجود دارد؛ برخی از بزرگترین آنها در زیر فهرست شدهاند.