Napili nga artikulo

Ti ariwanas ket maysa a nawatiwat a sistema ti pannakaibedbed a grabitasion a buklen dagiti bituen ken dagiti estelar a tidda, maysa nga interestelar a pamay-an iti alingasaw ken tapok, ken nangruna ngem saan met unay a maawawatan a komponente a panangipadas a pananginagan ti nangisit a banag. Ti Ingles a balikas ti ariwanas iti galaxy ket naala manipud ti Griego iti galaxias (γαλαξίας), ken literal a ti kaibuksilanna ket "nagatasan", ti maysa a panangireperensia ti ariwanas ti Nagririmpuok a Bitbituen. Dagiti kas pagarigan dagiti ariwanas ket sumakop manipud kadagiti ansisit nga ariwanas nga addaan kadagiti basbassit ngem sangapulo a riwriw (10⁷) a bitbituen aginggana kadagiti higante nga addaan kadagiti ginasut a trilion (10¹⁴) a bitbituen, ken ti tunggal maysa ket palpalikmutanna ti bukodna nga ariwanas a tengnga iti masa.

Ti ariwanas ket agloan kadagiti nadumaduma a bilang dagiti sistema ti bituen, dagiti rimpuok ti bituen ken dagiti kita ti interestelar nga ulep. Iti nagbaetan dagitoy a banbanag ket ti maysa a naingpis nga interestelar a pamay-an iti alingasaw, tapok, ken dagiti kosmiko nga anaraar. Ti nangisit a banag ket agparang iti pannakaibilang para iti agarup a 90% iti masa kadagiti kaaduan nga ariwanas. Dagiti napalpaliiw a datos ket agipaltiing a dagiti nawatiwat unay a nangisit nga abot ket mabalin a rumsuada iti tengnga kadagiti adu, wenno mabalin nga amin nga arianas. Naipanunutan dagitoy a nagnangruna a mangiturturong iti aktibo a galaktiko a tengnga a mabirukan iti bugas kadagiti ariwanas. Ti ariwanas ti Nagririmpuok a Bitbituen ket agparang a mangisanglad iti maysa a kastoy a banag.

Ammom kadi...

Manipud kadagiti artikulo ditoy Ilokano Wikipedia:

• ... a ni Lord Byron (nailadawan) ket nakilaban idiay Griego a Gubat ti Wayawaya ken rinaraeman ti tattao idiay Gresia a kas nailian a bannuar?
• ... a ti Sydney ket maysa idi a penal a kolonia ken isu ti immuna a kolonia ti Britaniko idiay Australia?
• ... a ti Atenas ket isu ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ti Gresia ken makunkuna pay a kas ti duyan ti Akinlaud a sibilisasion?
• ... a ti Shahnameh ("Ti Libro dagiti Ari") ket buklen dagiti agarup a 60,000 berso ken isu ti nailian nga epiko ti Iran ken dagiti mainaig pay a kagimongan?
• ... a ni Yuri Gagarin ket isu ti immuna a nagbaniaga ti akin-ruar a limbang?
  Dadduma pay nga ammom kadi...

Napili a ladawan

Satelite a pakaimatangan ti purpuro ti Hawai'i, Estados Unidos.