پہلا صفہ
حُسین مِنی وَاَنا مِن الحُسَین ۔ فرمان رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم |
| ” | خداوند نے فرات دے کنارے اک ذبحِ عظیم مقرر کر رکھی اے ۔ توریت ، کتاب یرمیاہ 46:10 | “ |
الْحَسَنُ وَالْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَہْلِ الْجَنَّۃ ۔ حدیث سَیْدَُ الْاَنْبِیا صَلَّی اللہُ تَعَالٰی عَلَیْہِ وَاٰلِہٖ وَسَلَّمَ |
فرمان سید الانبیا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
﴿ان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ﴾
حسین چراغِ ہدایت تے کشتیِ نجات نیں
حیّ الی الحسین علیہ السلام لان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ من اراد النجاۃ فلیوال حسینا
چلے آو حسین علیہ السلام دی طرف کیوںکہ آپ علیہ السلام ہدایت دے چراغ تے نجات دی کشتی نيں جو بندہ نجات چاہندا اے اسنوں چاہیے کہ حسین نوں دوست رکھے۩مَثَلُ أهلِ بَیتی فیکُم مَثَلَ سَفینَهَ نُوحٍ مِن قومِهِ مَن رَکِبَهَا نَجَا وَ مَن تَخَلَّفَ عَنهَا غَرِقا۩
میرے اھل بیت دی مثال کشتی نوح دی طرح اے جو وی اس وچ سوار ہوئے گا اوہ نجات پائے تے جس نے وی اس توں منہ موڑ لیا اوہ غرق ہوجائے گا تعارف سانحۂ کربلا یا واقعہ کربلا یا کربلا دی جنگ 10 محرم 61ھ (بمطابق 9 یا 10 اکتوبر، 680ء) نوں موجودہ عراق چ کربلا دے مقام اتے پیش آیا۔ جتھے مشہور عام تاریخ دے مطابق اموی خلیفہ یزید اول دی بھیجی گئی فوج نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نواسے حسین ابن علی تے ان دے اہل خانہ نوں شہید کیتا۔ حسین ابن علی دے نال 72 ساتھی، کچھ غلام،22 اہل بیت دے جوان تے خاندان نبوی دیاں عورتاں تے بچے شامل سن ۔ اسلامی نظام حکومت دی بنیاد شورائیت اتے سی ۔ آنحضور صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تے خلفائے راشدین دے دور اس دی بہترین مثال سن ۔حضرت حسن بن علی تے معاویہ نے معاہدہ کیتا سی کہا وہ کسے نوں خلیفہ نامزد نہ کرن گے مگر معاویہ نے یزید نوں اپنا جانشین نامزد کرکے ایسے اصول دین دی خلاف ورزی کیتی سی کیونجے اسلامی نقطہ حیات چ شخصی حکومت دے قیام دا کوئی جواز نہیں ۔ حالے تک سرزمین حجاز چ ایسے کبار صحابہ تے اکابرین موجود سن جنہاں نے براہ راست نبی کریم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا دور دیکھا سی ۔ لہذا انہاں لئی معاویہ دی غلط روایت قبول کرنا ممکن نئیں سی ۔ امام حسین عليہ السلام نے انہاں ہی اصولاں دی خاطر یزید دی بیعت قبول کرن توں انکار کر دتا۔ یزید دا ذاتی کردار انہاں ساریاں خوبیاں توں عاری سی جو امیر یا خلیفہ لئی شریعت اسلامیہ نے دسیاں نیں ۔ سیروشکار تے شراب و شباب اس دے پسندیدہ مشاغل سن لہذہ ذاتی حیثیت نال وی کسے فاسق تے فاجر نوں بطور حکمران تسلیم کرنا امام حسین عالی مقام لئی کس طرح ممکن ہو سکدا سی۔یزید نے تخت نشین ہون دے بعد حاکم مدینہ ولید بن عقبہ راہیں امام حسین عليہ السلام توں بیعت طلب کیتی ولید نے سختی نال کم نہ لیا لیکن مروان بن الحکم بزور بیعت لین لئی مجبور کر رہیا سی ۔ انہاں حالات چ امام حسین عليہ السلام نے سفر مکہ اختیار کیتا تے ااہل وتھوں کوفہ دی دعوت اتے کوفہ لئی روانہ ہوئے۔ جدوں امام حسین عليہ السلام مکہ پہنچے تے اہل کوفہ نے انھاں نوں سینکڑے خط لکھ کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاکہ اوہ خلافت اسلامیہ دے قیام دی جدوجہد دا آغاز کر سکن لیکن غدار اہل کوفہ نے انہاں نل اغداری کیتی تے اپنے وعدےآں توں پھر کے امام حسین عليہ السلام دا ساتھ نہ دتا۔ یزید دی بھیجی ہوئی فوج نے کربلا چ نواسہ رسول امام حسین عليہ السلام نوں انہاں دے اہل خانہ تے اصحاب نوں شہید کر دتا۔ ولید بن عتبہ نے امام حسین عليہ السلام تے عبداللہ بن زبیر نوں قاصد دے ذریعہ بلایا۔ حالے تک معاویہ دے مرن دی خبر مدینہ چ عام نہ ہوئی سی ۔۔ پر بلاوے دا مقصد دوناں حضرات نے سمجھ لیا ۔امام حسین عليہ السلام توں جدوں بیعت لئی کہیا گیا تے انہاں نے جواب دتا کہ میرے ورگا آدمی خفیہ بیعت نہیں کر سکدا۔ جدوں بیعت عام ہوئے گی اس وقت آ جاواں گا ۔ ولید راضی ہو گیا تے انھاں نوں واپس جان دی اجازت دے دتی ۔ عبداللہ بن زبیر اک دن دی مہلت لے کے مکہ روانہ ہوگیا۔ بعد چ اسدا تعاقب کیتا گیا مگر اس اثناء چ اوہ کتھے دور جا چکیا سی ۔ جدوں مروان نوں اس صورت حال دا علم ہویا تے ولید نال بہت ناراض ہویا تے کہیا کہ توں بیعت دا وقت گوا دتا ۔ ہ نقیامت تک انہاں توں بیعت نئیں لے سکیں گا۔امام حسین عليہ السلام عجیب الجھن نال دوچار سن اگر اوہ مدینہ چ مقیم رہندے تے بیعت دے بغیر کوئی چارہ کار نہ سی ۔ لٰہذا اوہ27 رجب 60 ہجری(60ھ) چ اپنے اہل و عیال دے نال مکہ روانہ ہو گئے۔ مکہ پہنچ کے شعب ابی طالب چ قیام کیتا۔ |
چُنواں لیکھ حضرت مسلم ابن عقیل (شہادت: 9 ذوالحجۃ 60ھ) حضرت علی کرم اللہ وجہہ دے بھائی حضرت عقیل ابن ابوطالب دے بیٹے سن یعنی امام حسین علیہ السلام ے چاچا زاد بھائی سن ۔انہاں دا لقب سفیر حسین علیہ السلام تے غریبِ کوفہ (کوفہ دا مسافر) سی ۔واقعۂ کربلا توں کچھ چر پہلے جدوں کوفہ دے لوگاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط بھیج کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاں انہاں نے حضرت مسلم ابن عقیل نوں صورتحال دا جائزہ لین لئی کوفہ روانہ کیتا۔ اوتھے پہنچ کے انہاں نوں صورتحال مناسب لگی تے انہاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط بھیج دتا کہ کوفہ آن چ کوئی قباحت نہیں۔ مگر بعد چ یزید نے عبید اللہ ابن زیاد نوں کوفہ دا گورنر بنا کے بھیجیا جس نے حضرت مسلم بن عقیل تے ان دے دو کم سن فرزنداں نوں شہید کروا دتا۔ جدوں امام حسین علیہ السلام نے حضرت مسلم بن عقیل نوں کوفہ جان دا حکم دتا تے اس وقت اوہ مکہ چ سن ۔ اوتھوں اوہ مدینہ گئے جتھے انہاں نے روضۂ رسول صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم اتے حاضری دتی فیر اپنے دو پتراں محمد تے ابراہیم جنہاں دیاں عمراں ست تے اٹھ سال دیاں سن، نوں لے کے کوفہ چلے گئے۔ کوفہ چ انہاں نے مختار بن ابی عبیدہ ثقفی دے گھر قیام کیتا۔ کوفہ والےآں نے انہاں دی بیعت شروع کیتی جنہاں دی تعداد 30 ہزار تک پہنچ گئی۔ انہاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط لکھ دتا کہ کوفہ آن لئی حالات سازگار نیں۔ اس وقت کوفہ دا گورنر نعمان بن بشیر سی ۔ جدوں ایہ خبر یزید تک پہنچی تے اس نے بصرہ دے گورنر عبید اللہ ابن زیاد نوں پیغام بھیجیا کہ اوہ جلد کوفہ پہنچ کے نعمان بن بشیر دی تھاں گورنر دا عہدہ سمبھالے تے مسلم بن عقیل دا سر کٹ کے یزید کول بھیجے۔ ابن زیاد نے کوفہ پہنچ کے گورنری سنبھالی تے حضرت مسلم بن عقیل امیر مختار دے گھر توں صحابیِ رسول درود حضرت ہانی بن عروہ دے گھر منتقل ہو گئے۔ ابن زیاد نے فوج نوں انہاں نوں پھڑن لئی بھیجیا تاں حضرت ہانی بن عروہ جنہاں دی عمر اس وقت 90 سال سی ، نے اپنے مہمان نوں حوالے کرن توں انکار کر دتا۔ حضرت ہانی بن عروہ نوں قید کر لیا گیا۔ اس اتے وی انہاں نے انکار کیتا تے انہاں نوں بنھ کے پنچ سو کوڑےآں دی سزا دتی گئی جس دے دوران جدواں وہ بے ہوش ہو گئے تے ان دا سر تن توں کٹ کے لٹکا دتا گیا۔ |
| شہدائے کربلا جناده بن حارث سلمانی ازدی حسین بن علی دے طرفداراں وچوں سن جو 10 محرم 61ھ نوں کربلا دی لڑائی وچ امام حسین ولوں یزیدی فوج نال لڑدے ہوئے شہید ہوئے۔ جنادة بن كعب الأنصاري امام الحسين بن علي بن أبي طالب دے كربلاچ ساتھی سن تے کربلا دی لڑائی چ آپ نے تے آپ دے پترعمرو بن جنادہ انصاری نے حصہ لیا تے شہادت پائی ۔آپ دا ناں تے نسب اینج اے:جنادة بن كعب بن الحارث الأنصاري تے بعض نے آپ دا ناں جنادة بن الحارث لکھیا اے ۔آپ نے امام حسین ولوں یزید دی فوج نال لڑائی لڑی تے شہادت پائی تے یزیدی لشکری دے عاشورہ دی صبح پہلے حملے چ شہادت پائی جُندُب بن حُجر (حجیر) کِندی خُولانی شیخ طوسی دے مطابق اوہ اصحاب امام حسین وچ توں سن۔ جندب دے والد حجر امام علی دے پیروکاروں ہور اصحاب وچ توں اک سن جن کو معاویہ دے حکم توں قتل کیتا گیا ہور اوہ مرج عذرا، شام وچ مدفون نیں۔ کوفہ توں نکل کر لشکر حُر دی آمد توں پیشتر امام حسین دی خدمت وچ حاضر ہوئے ۔ یومِ عاشورہ نوں حمایتِ فرزندِ رسول علیہ السلام وچ جنت دے حقدار ہوئے۔ مالک بن دودان شهدائے کربلا وچوں نيں. آپ دے والد دا ناں ، داوود تے ذوذان لکھیا ہويا ملدا اے . مالک بن دودان بہ نقل ابن شهر آشوب -روز عاشورا- میدان وچ آئے تے ایہ رجز پڑھیا: الَیکمُ مالِک الضّر غامِ • ضَربُ فَتی یحمی عَنِ الکرامِ
آپ دشمن دے کئی سپاہیاں نوں مارنے دے بعد درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے . |
چُنویں تصویر |
حديث نبوی
محمد بن عمرو بن حسین بیان کردے نيں :کنا مع الحسين بنهر کربلا فنظر إلي شمر ذي الجوشن فقال : صدق اﷲ ورسوله! فقال رسول اﷲ صلي الله عليه وآله وسلم کائي أنظر : إلي کلب أبقع يلغ في دماء أهل بيتي و کان شمر أبرصہم یعنی امام حسین دے نال کربلا دے دریا اُتے موجود سن تاں آپ نے شمر دے سینے دی طرف دیکھیا تے فرمایا : اللہ تے اس دے رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے سچ فرمایا اے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا سی کہ گویا میں اس سفید داغاں والے کتے دی طرف دیکھ رہیا ہاں جو میرے اہل بیت دے خون وچ منہ مار رہیا اے تے شمر برص دے داغاں والا سی۔(کنز العمال فضائل اهل بي، قتل حسين، 13) چنانچہ حسین ابن علی نے نشانی دیکھ کے فرمایا ہاں ایہ بدبختی تیرا ہی مقدر اے، اوہ بدبخت اگے ودھیا تے سر نوں تن توں جدا کر دتا۔
|
| اقتباس امام حسین عليہ السلام نے مقام بیضہ اُتے خطبہ دتا ۔ جس وچ اپنےمقاصد دی وضاحت کيتی ۔ آپ نے فرمایا:
|
کیہ تسیں جاندے او؟
|
| عاشورہ عاشور تے عاشورہ تے عاشوراء علمائے لغت دے مشہور قول دے مطابق دس محرم نوں کہیا جاندا اے۔ بعض علمائے لغت دا کہنا اے کہ لفظ عاشورہ لفظ عاشور دا معرب اے تے عاشورا اک عبرانی لفظ اے۔ عبرانی وچ لفظ عاشورا (یہودی مہینے) ماہ " تشْری" دی دسويں تریخ نوں کہیا جاندا اے ۔عاشورہ، محرم دا دسواں دن اے، (اوہ دن جدوں حسین ابن علی شہید ہوئے سن ۔) |
| واقعات حسین بن علی توں بیعت دے مطالبہ دے بعد قافلہ حسینی دی مدینہ توں روانگی توں شروع ہو کے قافلہ حسینی دی واپس مدینہ آمد تک دے واقعات ۔ سنہ 60 ھ
سنہ 61 ه
|
| ہورمعلوماتی صفحے |
| گٹھاں |
.jpg)
مورتاں
| |||||||||||
.jpg)
| ویکیمیڈیا منصوبےآں وچ سانچہ:بوآ:واقعہ کربلا/ویکیمیڈیا |