მთავარი გვერდი

რჩეული სტატია

დიდი აფეთქებადაკვირვებადი სამყაროს ყველაზე მიღებული კოსმოლოგიური მოდელი მისი არსებობის უადრესი პერიოდებიდან შემდგომი ევოლუციის ჩათვლით. მოდელი აღწერს, თუ როგორ გაფართოვდა სამყარო მაღალი სიმკვირივისა და ტემპერატურის საწყისი მდგომარეობიდან და გვთავაზობს დაკვირვებადი ფენომენების ფართო სპექტრის, მათ შორის, მსუბუქი ელემენტების გავრცელების, კოსმოსური მიკროტალღური ფონის (CMB) და სამყაროს ფართომასშტაბიანი სტრუქტურის ახსნას. მნიშვნელოვანია, რომ დიდი აფეთქების თეორია თანხვედრაშია ჰაბლი–ლემეტრის კანონთან — რაც უფრო შორს არიან გალაქტიკები დედამიწიდან, მით უფრო სწრაფად შორდებიან ისინი პლანეტას. თეორია, ფიზიკის დადგენილი კანონების გამოყენებით, ახდენს ამ დაკვირვების ექსტრაპოლაციას უკან დროში. ეს შედეგად იძლევა კოსმოსის ზრდად კონცენტრაციას, რასაც წინ უძღოდა გრავიტაციული სინგულარობა, რომელშიც დროისა და სივრცის ცნებები მნიშვნელობას კარგავს (ე.წ. „დიდი აფეთქების“ სინგულარობა). სამყაროს გაფართოების სიჩქარის დეტალური გამოთვლების თანახმად, აღნიშნულ სინგულარობას ადგილი ჰქონდა დაახლოებით 13.8 მილიარდი წლის წინ, რაც, შესაბამისად, სამყაროს ასაკს წარმოადგენს. საწყისი გაფართოების (იგივე „დიდი აფეთქების“) შემდეგ სამყარო საკმარისად გაგრილდა, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო სუბატომური ნაწილაკების, მოგვიანებით კი, ატომების წარმოქმნა. ამ პირველადი ელემენტების (წყალბადის, შედარებით მცირე რაოდენობით კი ჰელიუმის და ლითიუმის) გიგანტური ღრუბლები, მოგვიანებით, გრავიტაციის ძალით, შეიკუმშა ადრეულ ვარსკვლავებად და გალაქტიკებად, რომელთა შთამომავლებზე დაკვირვება დღესაც შესაძლებელია.

დღის სტატია

ვასილი ნეტარის ტაძარი
ვასილი ნეტარის ტაძარი

ვასილი ნეტარის ტაძარი (რუს. Собор Василия Блаженного) — რუსული ხუროთმოძღვრების ძეგლი მოსკოვში, მრავალგუმბათოვანი ეკლესია. მდებარეობს წითელ მოედანზე. შვიდი გუმბათი სამყაროს შექმნის შვიდ დღეზე მიანიშნებს, ტრადიციულად რუსეთის ევროპასა და აზიაში უნიკალური მდებარეობის სიმბოლოდ მიიჩნევა.

საკათედრო ტაძარი ივანე მრისხანეს ბრძანებით ააგეს 1555-1561 წლებში ყაზანის სახანოზე გამარჯვების აღსანიშნავად ხუროთმოძღვრებმა ბარმამ და პოსტნიკმა. 1588 წელს ცარმა ფიოდორ ივანოვიჩმა აღმოსავლეთ ნაწილში კაპელა დაამატა ვასილი ნეტარის საფლავის თავზე, ეს უკანასკნელი შემდგომში რუსულმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა და ტაძარიც მის სახელს ატარებს.

დღის სურათი

Morpho menelaus huebneri
Morpho menelaus huebneri
Morpho menelaus huebneri

29 ივნისი — ამ დღეს...

  • 1561 : ვასილი ნეტარის ტაძრის (სურათზე) მშენებლობა დასრულდა წითელ მოედანზე, მოსკოვში.
  • 1850 : კონსტანტინოპოლის ეკუმენიურმა პატრიარქატმა საბერძნეთის ეკლესიას ავტოკეფალია მიანიჭა.
  • 1895 : დუხობორები კოლექტიურად წვავენ საკუთარ იარაღს ცარისტული რუსეთის მთავრობის ჯარში გაწვევის პროტესტის ნიშნად.
  • 1916 : ბოინგის თვითმფრინავის პირველი საცდელი ფრენა განხორციელდა.
  • 1995 : ნასა-ს კოსმოსური შატლი „ატლანტისი“ პირველად შეუერთდა რუსეთის ორბიტულ სადგურს „მირი“.
  • 2007 : ეპლის iPhone გამოვიდა გასაყიდად.
  • 2010 : ყოფილი ოლიმპიური ჩემპიონი პალ შმიტი უნგრეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • იცით თუ არა, რომ?

    ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან:
    უილიამ პიტი
    უილიამ პიტი
    🔥 Top keywords: მთავარი გვერდიევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2024სპეციალური:ძიებაევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატიდიდგორის ბრძოლაკატეგორია:ქართული გვარებიმამის დღესლოვაკეთისეტყვასაქართველოქვეყნების სიასაჭმელი ტრიუფელითამარ მეფესლოვენიადავით IV აღმაშენებელისაქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებიმიხეილ მესხის სტადიონიყურბან-ბაირამიილია ჭავჭავაძემეორე მსოფლიო ომიგიორგი მიქაუტაძეჩუტყვავილახვიჩა კვარაცხელიამსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატიკრიშტიანუ რონალდუპირველი მსოფლიო ომიბელგიარაბათის ციხერუმინეთიგერმანიაკარლეს პუჩდემონიიოანე-ზოსიმეთურქეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებივეფხისტყაოსანივახტანგ I გორგასალიქუნთრუშათბილისიზღვის დონექართული დამწერლობა